: कारतक : २४९६ : प :
अभेदने अभिनंदन
आत्माना स्वभावरूप एक ज्ञानपद,
तेना अनुभवथी आत्मलाभ
आत्मा एक परम पदार्थ छे अने ते ज्ञानस्वरूप छे;
मतिज्ञानादि भेदो आ एक ज्ञानपदने भेदता नथी, परंतु ऊलटा
ते अभेदने अभिनंदे छे.–ए समजावीने आचार्यभगवान
‘आत्मलाभ’ करावे छे.
(समयसार गाथा. २०४–२०प)
शिष्ये पूछ्युं हतुं के आत्मानुं निजपद केवुं छे? ते बतावो. तेना उत्तरमां
आचार्यदेव आत्मानुं निजपद बतावे छे. परद्रव्योथी भिन्न, परभावोथी भिन्न,
अने पोताना ज्ञानादि स्वभावोथी अभिन्न एवुं निजपद छे, तेना अनुभवथी
मोक्ष पमाय छे.
आत्मा एक परम वस्तु छे. आत्मा कहो के ज्ञान कहो; ते ज्ञानस्वरूप एक
आत्माने अनुभवनारी जे मति–श्रुत वगेरे ज्ञानपर्यायो छे ते अभेदने भेदती नथी,
पण ते अभेदने अभिनंदे छे. एकरूप एवो जे आत्मानो परम ज्ञानस्वभाव, ते
स्वभावने अनुभवनारी पर्यायो आत्मानी एकताने तोडती नथी पण तेने अभिनंदे छे;
एटले ते मतिज्ञानादि पर्यायो एक ज्ञानपदमां ज समाय छे. ज्ञानना सर्व भेदो छे ते
ज्ञानमां ज तन्मय छे.
जेम प्रकाशस्वभावी झगझगतो सूर्य छे; वादळाना भेदन–अनुसार सूर्यनां
किरणोमां हीनाधिकतारूप जे भेद पडे छे, पण ते प्रकाशनां किरणोना भेदो सूर्यना
प्रकाशस्वभावने सिद्ध करे छे, ते किरणो कांई प्रकाशस्वभावने भेदता नथी पण
उलटा साबित करे छे के अहीं प्रकाशस्वभावी आखो सूर्य छे. तेम आत्मा
चैतन्यसूर्य छे. मतिज्ञान–केवळज्ञान वगेरे जे ज्ञानभेदो छे तेओ आत्माना
चेतकस्वभावने प्रसिद्ध करे छे; ज्ञानभेदो एक ज्ञानस्वभावने भेदता नथी पण तेमां
तन्मय थईने ऊलटा तेने अभिनंदे छे; ज्ञानपर्यायोनी एकता राग साथे नथी पण
चेतनस्वभाव साथे तेनी एकता छे.–आवा अभेदरूप एक ज्ञानस्वभावनो
अनुभव ते मोक्षनो उपाय छे. ते ज