: માગશર : ૨૪૯૬ : ૩૧ :
(વિવિધ તત્ત્વચર્ચાથી ભરપૂર સર્વે જિજ્ઞાસુઓનો પ્રિય વિભાગ)
ભગવત્ ધર્મ સૂક્ષ્મ છે, અર્થાત્ સર્વજ્ઞનો વીતરાગ ધર્મ સૂક્ષ્મ છે; રાગ તો સ્થૂળ
પરિણામ છે, તેના વડે ભગવત્ ધર્મ પમાતો નથી. સૂક્ષ્મ એવો ભગવત્ધર્મ–વીતરાગધર્મ
તે તો સૂક્ષ્મ–અતીન્દ્રિય જ્ઞાનવડે જ પમાય છે.
રે જીવ! રત્નત્રયના સુંદર પુષ્પોથી ખીલેલા તારા ચૈતન્યના બાગમાં પાંચ
ઈન્દ્રિય વિષયોરૂપી ઊંટડાને તું છૂટા ન મુકીશ, નહિતર તે ઊંટડા તારા ઉત્તમ
ચૈતન્યબાગને ઉજ્જડ કરી નાંખશે. સમ્યક્ત્વ સહિતના વૈરાગ્યરૂપી વાડથી તારા
ચૈતન્યબાગની રક્ષા કરજે.
* સુખ માટે શરણ
અહો, અનાદિથી જેનું શરણ લીધા વગર જીવ સંસારમાં દુઃખી થઈ રહ્યો છે એવો
શરણભૂત જ્ઞાનાનંદમય આત્મા, તેનું જેણે શરણ લીધું તે જીવ સ્વયમેવ સુખી છે, સુખ
માટે જગતના કોઈ પદાર્થની વાંછા તેને નથી. સુખથી ભરેલો પોતાનો આત્મા, તેના
અનુભવથી જ જીવ સુખી છે.
* ભગવાનનો વારસો
ભગવાન કહે છે કે હે જીવ! આનંદનો ખજાનો અમે ખોલ્યો છે; અમારા આ
આનંદના ખજાનાનો વારસો અમે તને આપીએ છીએ. તારે આ આનંદનો વારસો લેવો હોય
તો તું અંતરમાં ચિદાનન્દસ્વભાવની સન્મુખ થા; દેહથી ને રાગથી ભિન્નતા જાણીને જ્ઞાનમય
આત્માને અનુભવમાં લે; એટલે તને પણ અમારા જેવો જ આનંદનો ખજાનો મળશે.
–આ છે ભગવાનનો વારસો.
પ્રશ્ન:– અજ્ઞાનીએ સમવસરણમાં ભગવાનને જોયા હશે?
ઉત્તર:– ના; એણે ભગવાનના–દિવ્ય શરીરને જોયું, વાણી સાંભળી, પણ
ભગવાનને ન જોયા, ભગવાનના જ્ઞાનમય આત્માને ન જોયો કે ન ઓળખ્યો. દિવ્ય દેહ
અને વાણી એ કાંઈ ભગવાન નથી, ભગવાન તો એનાથી જુદા છે. જો ભગવાનને જુએ
–ઓળખે તો આત્માનું સ્વરૂપ ઓળખાઈ જાય, ને અજ્ઞાન રહે નહીં.
પ્રશ્ન:– ભરતક્ષેત્રનો જીવ ભગવાનને દેખી શકે?
ઉત્તર:– હા; સમ્યગ્જ્ઞાનના બળે ભરતક્ષેત્રનો જીવ પણ ભગવાનના સ્વરૂપને
દેખી શકે છે–ઓળખી શકે છે. ક્ષેત્રથી નજીક હોય તો જ ભગવાનનું સ્વરૂપ ઓળખી
શકાય એવું કાંઈ નથી.