: પોષ : ૨૪૯૬ : ૩૭ :
(૬) એક જીવ છઠ્ઠી નરકેથી નીકળી મનુષ્ય થયો ને પછી મુનિ થયો.–એ સાચું
નથી. છઠ્ઠી નરકેથી નીકળેલો જીવ મનુષ્ય થઈ શકે પણ તે ભવમાં તેને મુનિદશા આવી
શકે નહીં. આ સંબંધમાં નીચે મુજબ નિયમો છે–
* સાતમી નરકેથી નીકળેલો જીવ મિથ્યાત્વસહિત જ ત્યાંથી નીકળે અને તિર્યંચ
જ થાય, મનુષ્ય ન થાય.
* છઠ્ઠી નરકેથી નીકળેલો જીવ સમ્યક્ત્વસહિત પણ નીકળી શકે, ને મનુષ્ય પણ
થઈ શકે, પરંતુ વ્રતધારી થઈ શકે નહીં.
* પાંચમી નરકેથી નીકળેલો જીવ વ્રતધારી થઈ શકે પરંતુ કેવળજ્ઞાન પામી ન
શકે
* ચોથી નરકેથી નીકળેલો જીવ કેવળજ્ઞાની થઈ શકે પણ તીર્થંકર ન થઈ શકે.
* ત્રીજી–બીજી કે પહેલી નરકેથી નીકળેલો જીવ તીર્થંકર પણ થઈ શકે. (પરંતુ
નરકમાંથી આવેલો જીવ ચક્રવર્તી કે બળદેવ–વાસુદેવ થાય નહીં.)
(આ ઉપરાંત ચાર ગતિમાં ગમનાગમન સંબંધમાં જાણવા જેવા બીજા પણ
અનેક નિયમો છે, જે કોઈ વાર આત્મધર્મમાં આપીશું.)
(૭) એક જીવ ચોથી નરકેથી નીકળી મનુષ્ય થઈ, કેવળજ્ઞાન પામી મોક્ષે ગયો,
–એ વાત સંભવી શકે છે. (ઉપરના નિયમો વાંચો.)
(૮) એક જીવ આત્માને ઓળખી મુનિ થયો ને ક્ષપકશ્રેણી માંડી સ્વર્ગે ગયો,–
એમ બને નહીં, ક્ષપકશ્રેણી માંડનાર જીવ તે ભવે મોક્ષ જ પામે, તે કદી સ્વર્ગમાં જાય
નહીં.
(૯) એક જીવ ત્રીજા ગુણસ્થાને મરીને દેવલોકમાં દેવ થયો.–(એ વાત સાચી
નથી, કેમકે ત્રીજા ગુણસ્થાને કોઈ જીવનું મરણ થતું નથી.)
(૧૦) ભરતક્ષેત્રનો કોઈ જીવ સીમંધરપ્રભુ પાસે ગયો ને ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વ
પામ્યો,–એ વાત સંભવી શકે છે; પરંતુ પંચમકાળમાં જન્મેલા જીવને માટે તે સંભવતું
નથી કેમકે તે જીવમાં ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વની યોગ્યતા નથી.