: २० : आत्मधर्म : वैशाख : २४९६
हजी तो बालवयमां हता त्यारे संजय–विजय नामना बे मुनिवरोनी सूक्ष्म शंकाओ
तेमने देखतां ज दूर थई गई, अने तेमणे तेनुं ‘सन्मतिनाथ’ एवुं नाम आप्युं.
अंतरनुं चैतन्यतत्त्व तेने देखतां शंकाओ मटी जाय छे. तीर्थंकरना आत्मानो कोई
अचिंत्य महिमा छे. आवा तीर्थंकर परमात्माना जन्मकल्याणकनो आजे मंगल
दिवस छे. भगवान महावीर वैशालीना कुंडग्राममां (जे हाल मुजफरनगर
जिल्लामां आवेलुं छे त्यां) जन्म्या हता. अने जन्मीने भावश्रुतज्ञानना बळवडे
केवळज्ञानने साध्युं.
अहो! धर्मी साधकजीव मतिश्रुतज्ञानवडे केवळज्ञानने बोलावे छे.
केवळज्ञानने भावश्रुतवडे नजीक लावे छे. भावश्रुतज्ञानमां शुद्ध आत्माने
अनुभवमां लीधो त्यां केवळज्ञान थाय थाय ने थाय ज! परज्ञेयोमां जेनुं ज्ञान
आसक्त छे तेने आवुं भावश्रुतज्ञान अनुभवमां आवतुं नथी. भावश्रुत तो
शास्त्रथी पण पार छे. शास्त्रनुं श्रवण ते काननो विषय छे, तेना वडे आत्मानो
अनुभव केम थाय? परज्ञेयना अवलंबने स्वज्ञेय केम पकडाय परज्ञेयमां जे
आसक्त छे एटले के परज्ञेय तरफना झुकावमां किंचित् लाभबुद्धि छे ते जीव
स्वज्ञेयमां आसक्त नथी, एटले तेने स्वज्ञेय एवा शुद्धात्माना अनुभवरूप
भावश्रुत प्रगटतुं नथी. अहीं तो भावश्रुतवडे आत्माने पकडीने सम्यग्दर्शन प्रगट
करवानी वात छे. जेणे ज्ञानस्वरूप आत्मानी अनुभूतिवडे सम्यग्दर्शन कर्युं ते जीव
वीरप्रभुना मार्गमां चाल्यो, ते जिनेश्वरदेवनो लघुनंदन थयो.
सर्वज्ञ परमात्मा कहे छे के तुं अमारा तरफ नहीं पण तारा आत्मा तरफ झुक!
तारा ज्ञानने आत्मा तरफ वाळीने स्वज्ञेयमां एकाग्र था. आवुं तो वीतराग ज कही
शके. अमारी सामे जो–एम भगवान नथी कहेता; अमारी सामे नहीं पण तारा
पोताना आत्मा सामे जो तो तारो उद्धार थशे–एम वीतराग परमात्मा कहे छे. अहो!
वीतरागनो स्वसन्मुख मार्ग कोई अलौकिक छे.
ज्ञानी तो रागादि परभावोने जाणतां पण पोते ज्ञानरूपे ज पोताने अनुभवे
छे; रागने जाणतां ते पोताने एम नथी अनुभवतो के हुं राग छुं, पण एम अनुभवे के
रागने जाणनारो हुं रागथी जुदो ज्ञानरूप छुं.–आवी जे परभावोथी भिन्न शुद्ध ज्ञाननी
अनुभूति ते जैनधर्म छे.
भावश्रुतपर्यायने आत्मा कह्यो. ज्ञाननी स्वसन्मुख अनुभूति ते शुद्धात्मानी
अनुभूति छे, अने ते पोते आत्मा ज छे. अनुभूतिथी जुदो आत्मा नथी. आत्मानी