: ३६ : आत्मधर्म : भादरवो : २४९६
स्वभावने परद्रव्यना भावोथी भिन्नपणे ज्यारे उपास्यो एटले के अनुभवमां लीधो
त्यारे ते आत्माने ‘शुद्ध’ कहेवामां आवे छे. ज्ञायकस्वभावने ‘शुद्ध’ कह्यो,–पण किसको?
सबको नहीं; जेणे अंतरनी स्वानुभूतिवडे तेने उपास्यो तेने ज शुद्ध कह्यो.
द्रव्यअपेक्षाए शुद्ध छे पण ज्यारे ते द्रव्यस्वभावनुं लक्ष कर्युं त्यारे ‘आ शुद्ध छे’ एम
अनुभवमां आव्युं, तेने ज शुद्धात्मानी उपासना कहेवाय छे, अने तेणे ज
स्वानुभूतिवडे शुद्धात्माने उपादेय कर्यो छे. गुरुए कह्युं के शास्त्रमां कह्युं माटे मानी लीधुं–
ए यथार्थ नथी, पोते अंतर्मुख थईने पोताना वेदनमां आव्या वगर ‘शुद्ध छुं’ एम कई
रीते मान्युं? पोते स्वानुभूति वडे त्रिकाळ स्वभावने द्रष्टिमां लईने शुद्धनो अनुभव
कर्यो त्यारे आत्माने अभेदपणे शुद्ध कह्यो. मात्र शुद्धनी के ध्रुवनी वात करे के सांभळीने
धारी ल्ये तेथी तेने शुद्ध नथी कहेता. जेणे स्वसन्मुख थईने पर्यायमां शुद्धता प्रगट करी
ते शुद्धना अनुभव द्वारा ‘आखुं द्रव्य आवुं शुद्ध छे’ एम शुद्धने प्रतीतमां ल्ये छे. आवी
स्वानुभव सहितनी प्रतीत ते ज साची प्रतीत छे. बधा जीवो शुद्ध सिद्धसमान छे,–पण
ते जाण्युं कोणे?–जे पोते शुद्धपर्यायरूपे परिणम्यो तेणे आत्माने शुद्ध जाण्यो; ने तेने ज
खरेखर ‘शुद्ध’ कहेवाय छे.
शुद्धद्रव्यस्वभाव छे–एम ज्यां द्रष्टिमां लीधुं त्यां पर्यायमां पण ते शुद्धता प्रगटी,
एटले के सम्यग्दर्शन–ज्ञान–चारित्र प्रगट थया. ते सम्यग्दर्शन–ज्ञान–चारित्र त्रणे
पर्यायने आत्मारूप कह्या छे. पुरुषार्थसिद्धि उपायनी गाथा २२, ३प तथा ३९ मां
अमृतचंद्रस्वामीए सम्यग्दर्शन, सम्यग्ज्ञान तथा सम्यक्चारित्र त्रणेने आत्मारूप कह्या
छे. एटले विकल्परूप श्रद्धा वगेरेने खरेखर सम्यग्दर्शनादि कहेतां नथी; पण
‘आत्मारूप’ एटले के आत्मानी सन्मुख थईने प्रगटेला सम्यग्दर्शन–ज्ञान–चारित्र ते ज
यथार्थ छे; ते ज मोक्षनुं कारण छे.
(– विशेष आवता अंकमां वांचशोजी)
राक्षस ए देव छे
राक्षस, भूत वगेरे नाम सांभळतां सामान्यपणे
भयानकतानो आभास थाय छे; वास्तवमां तो राक्षस ने भुत ए
देवो छे. व्यन्तरजातना देवोमां राक्षस अने भूत वगेरे आठ प्रकार छे.
आ राक्षसो के भूत कदी मांस खाता नथी. रावण पण मनुष्य
हतो, ते मांसाहारी न हतो.