Atmadharma magazine - Ank 325
(Year 28 - Vir Nirvana Samvat 2497, A.D. 1971).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 9 of 45

background image
: ૬ : આત્મધર્મ દીવાળી અંક ૨૪૯૭
અરે જીવ! પહેલાંં આવા આત્માને ઓળખ તો ખરો, આવા માર્ગને ઓળખ તો
ખરો. પોતાનું કલ્યાણ કયા પ્રકારે થાય છે? પોતાના કલ્યાણનું કારણ કોણ છે? તેને
ઓળખ્યા વગર જીવ પોતાનું કલ્યાણ કઈ રીતે સાધશે? આત્માના જ્ઞાન–આનંદમય
નિર્મળ ભાવ આત્માના જ આશ્રયે થાય છે, તે કાંઈ આત્માથી જુદાં નથી, કે કોઈ જુદા
પદાર્થના આધારે તે થતા નથી. પર્યાયને અંતર્મુખ કરીને અનુભવ કર્યો તે અભેદ
અનુભવમાં ‘આ દ્રવ્યને આ પર્યાય’ એવો ભેદ નથી, વિકલ્પ નથી. જ્ઞાન–આનંદ
વગેરેનો અભેદ અનુભવ છે; આવા અનુભવમાં શાસ્ત્રના ભણતરનુંય આલંબન નથી.
અનુભવમાં એક પરમભાવરૂપ આત્મા જ પ્રકાશે છે; અને આવા અનુભવથી જ સિદ્ધિ
છે. –આવો અનુભવ થતાં ભાવલિંગ પ્રગટે છે ને તેને જ મુનિદશા થાય છે. આવી
ભાવશુદ્ધિ વગર મુનિદશા કે મુક્તિ નથી. વિકલ્પ વગરનો જે નિર્વિકલ્પ અભેદ અનુભવ
તેના વડે સમ્યગ્દર્શનની, જ્ઞાનની, ચારિત્રની સિદ્ધિ થાય છે–આમ જાણવું.
વળી એ જ વાત વધુ દ્રઢ કરે છે–
एगो मे सासदो अप्पा णाणदंसणलक्खणो।
सेसा मे बाहिरा भावा सव्वे संजोगलक्खणा।।५९।।
નિયમસારમાં પણ આ ગાથા (૧૦૨મી) છે–
મારો સુશાશ્વત એક દર્શન–જ્ઞાનલક્ષણ જીવ છે,
બાકી બધા સંયોગલક્ષણ ભાવ મુજથી બાહ્ય છે.
આવા આત્મારૂપે ધર્મી પોતાને અનુભવે છે. જ્ઞાનદર્શનલક્ષણ સિવાય બીજા જે કોઈ
સંયોગાશ્રિત રાગાદિભાવો છે તે મારાથી બહાર છે, મારામાં તે નથી, ને તેનામાં હું નથી; હું
તો તેનાથી જુદો જ્ઞાનદર્શનમય છું; મારું જ્ઞાનદર્શનલક્ષણ શાશ્વત છે; ને રાગ–દ્વેષાદિ તો
ક્ષણિકભાવો છે, તે કાંઈ મારા શાશ્વત આત્મામાંથી ઉત્પન્ન થયેલા નથી, તે તો સંયોગાશ્રિત
ભાવો છે. મારો સ્વભાવ તો એક છે, ને રાગાદિભાવો તો અનેક પ્રકારનાં ક્ષણિક છે. આમ
ભેદજ્ઞાન કરીને પોતાના આત્માને અનુભવમાં લે. હે ભાઈ! આ જન્મ–મરણનાં દુઃખડા
ટાળવા માટે તું આવા આત્માને જાણ, ને તેની ભાવના વડે તેમાં જ એકાગ્ર થા.–
ચાર ગતિ દુઃખથી ડરે તો તજ સૌ પરભાવ;
શુદ્ધાતમચિંતન કરી શિવસુખનો લે લ્હાવ.
ધ્યાનવડે અભ્યંતરે દેખે જે અશરીર;
શરમજનક જન્મો ટળે, પીએ ન જનની–ક્ષીર.
(યોગસાર)