Atmadharma magazine - Ank 326
(Year 28 - Vir Nirvana Samvat 2497, A.D. 1971).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 17 of 45

background image
:૧૪: આત્મધર્મ :માગશરઃ૨૪૯૭
વીતરાગભાવ તે જ શરણ છે, બીજું બધુંય અશરણ છે. પોતાના શુદ્ધઆત્માનું જ શરણ
લઈને જેણે વીતરાગભાવ પ્રગટ કર્યો તેને બીજા કોઈનું શરણ લેવું પડતું
નથી. જે સ્વયં સુખી છે તેને બીજાના શરણનું શું કામ છે?
(૩) પોતાના સ્વભાવની સાધના વડે જ સિદ્ધપદ સધાય છે; એના સિવાય જે
કોઈ બાહ્ય ભાવો છે–અશુભ કે શુભ, તે બધાય પરભાવો સંસાર છે, દુઃખમય
છે, ચારગતિનાં કારણ છે. પરભાવનું સેવન તે સંસાર, તેનાથી છૂટવા
આત્માના શુદ્ધસ્વરૂપની ભાવના કરવી.
(૪) પોતાના સ્વભાવ સાથે એકત્વ સાધતાં પરમસુખ પમાય છે. પણ પોતાના
એકત્વ સ્વભાવને ભૂલીને, રાગદ્વેષના ભાવ વડે જીવ દુઃખી છે; તેમજ દેહાદિ
પદાર્થો ભિન્ન હોવા છતાં તેની સાથે એકત્વ માની–માનીને મોહથી જીવ મહા
દુઃખી થઈ રહ્યો છે. રાગમાં એકતારૂપ પરિણમન તે મિથ્યાત્વ છે,
નિજસ્વરૂપમાં જ એકતારૂપ પરિણમન તે સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર છે.
મુનિઓ આવી એકત્વભાવનામાં તત્પર હોય છે.
(પ) પ્રજ્ઞા વડે અનુભવમાં આવતો જે ઉપયોગસ્વરૂપ આત્મા, તે જ હું છું, તે
સિવાય જે કોઈ રાગાદિ બાહ્ય ભાવો છે તે બધાય મારાથી અન્ય છે. –આવા
ભેદજ્ઞાનરૂપ ભાવના તે અન્યત્વ ભાવના છે.
(૬) ખરેખર બાહ્યવસ્તુ અશુચી નથી, પણ મિથ્યાત્વાદિ ભાવો જ આત્માને
મલિન કરનારાં હોવાથી અશુચી છે, તેને છોડીને ઉપયોગસ્વરૂપ પવિત્ર
આત્માની ભાવના કરવી.
(૭) આત્માને મલિન કરનારાં ને દુઃખ દેનારાં જે અજ્ઞાનભાવો છે તે આસ્રવ છે;
આત્માના ઉપયોગમાં કર્મનો પ્રવેશ નથી, તેથી તે નિરાસ્રવ છે. આવા
ઉપયોગનો અનુભવ કરતાં આસ્રવો છૂટી જાય છે.
(૮) ઉપયોગને ક્યાંય બહાર પરભાવમાં ન ભમાવવો ને પોતાના આત્મસ્વરૂપમાં
જ તેને જોડવો તેનું નામ સંવર છે; ભેદજ્ઞાન વડે જ આવો સંવર થાય છે
અને તે મહાન આનંદદાયક છે.
(૯) શુદ્ધતાની ધારા વડે કર્મમેલને વિશેષપણે ધોઈ નાખવો તે નિર્જરા છે.
સમ્યક્ત્વ પૂર્વકના તપથી ઘણી નિર્જરા થાય છે, ને તે મોક્ષનું કારણ છે.