: વૈશાખ : ૨૪૯૭ આત્મધર્મ : ૪૧ :
૧૪૧. પહેલી વાત એ છે કે તું તારા આત્માનો પ્રેમ કર, જગતના બાહ્ય પદાર્થોનું
કુતૂહલ અને પ્રેમ કરે છે તેને બદલે અંતરમાં બિરાજમાન તારો આતમરામ કેવો
અદ્ભુત છે તેને જાણવાનું કુતૂહલ અને પ્રેમ કર. આત્માનું સ્વરૂપ કેવું છે તે
વિચારમાં લઈને નિર્ણય કર.
૧૪૨. જેમ મીઠાપાણીનો દરિયો છલોછલ ભર્યો હોય તેમ આત્મા આનંદનાં મીઠા
જળથી ભરપૂર ચૈતન્યદરિયો છે. જેમ દરિયામાં માછલું તરસ્યું, તેમ આનંદનો
દરિયો આત્મા પોતે હોવા છતાં અજ્ઞાનને લીધે તે દુઃખી છે. દરિયામાં રહેલું
માછલું બહાર પાણી શોધે તેમ અજ્ઞાની જીવ આત્માથી બહાર સુખ શોધે છે. –
પણ સુખસ્વરૂપી તો પોતે જ છે......સુખના દરિયામાં જ પોતે વસે છે. એને સુખ
શોધવાપણું છે જ ક્્યાં?
૧૪૩. અરે, હાથી જેવા પ્રાણી પણ તે મોટા દેહથી ભિન્ન પોતાના આત્માનું ભાન કરીને
અંદર ઊતરી જાય છે; ‘હું પશું છું’ એ ભૂલીને, હું તો ચૈતન્યપરમેશ્વર છું’ એમ
તે અનુભવે છે. તે અનુભવ થતાં સમસ્ત પરભાવોની પક્કડ છૂટી જાય
છે.....આત્મા પોતે પોતાના સ્વરૂપે રહે છે.
૧૪૪. પોતાના આત્માનું સ્વરૂપ ઓળખીને અનંતા જીવો પરમાત્મા થઈ ગયા છે. આ
આત્મા પણ એ પરમાત્માની જાતનો જ છે.
૧૪પ. જુઓ, આવા આત્માને ઓળખવો તે સર્વજ્ઞનો ધર્મ છે.–
સર્વજ્ઞનો ધર્મ સુશર્ણ જાણી, આરાધ્ય આરાધ! પ્રભાવ આણી;
અનાથ એકાંત સનાથ થાશે, એના વિના કોઈ ન બાહ્ય સ્હાશે.
૧૪૬. આત્માનો સ્વાદ આનંદસ્વરૂપ છે, પણ રાગાદિ વૃત્તિઓનો સ્વાદ તેનાથી
વિપરીત જાતનો છે. જ્ઞાન જ્ઞાનમાં ઠરતાં તેમાં આનંદ આવે છે. પણ તેમાં રાગ
આવતો નથી. માટે જ્ઞાન તે આત્મા છે, ને રાગાદિ તે ખરેખર આત્મા નથી.
૧૪૭. આત્મા કેવડો છે? કે અંદર પોતાના સ્વસંવેદનમાં આવે તેવડો. આત્માના
સ્વસંવેદન માટે અંદર જોવું પડે છે, બહારમાં જોવું નથી પડતું. કેમકે આત્મા
બહારમાં વ્યાપક નથી.