: ૨૦ : આત્મધર્મ : આસો : ૨૪૯૭
અહા, ચૈતન્યવસ્તુ અનંતઅનંત જ્ઞાન–આનંદના નિધાનથી ભરપૂર છે; તે પોતે
પોતાને દેખતાં જ પર્યાયમાં મુક્તિનું સુખ અનુભવાય છે. ચૈતન્યના કોઈ અલૌકિક
ચમત્કારને જ્ઞાની અનુભવે છે. આવો આત્મઅનુભવ ભવભવના પરિતાપથી રહિત છે.
આવા ચૈતન્યઅનુભવવડે સંતોએ અંતરમાં સિદ્ધની સાથે દોસ્તી કરી છે.
અહો, અંતરમાં જોતાં જ મારા આત્મામાં નિજઆત્મગુણોની અચિંત્ય સંપદા
સ્ફૂરાયમાન થઈ છે. આવી ચૈતન્યસંપદા જ્યાં સ્ફૂરી ત્યાં સંસારસંબંધી કલ્પિતસુખોની
તૂચ્છવૃત્તિ છૂટી જાય છે. ચૈતન્યનું જે સુખ છે તે જ પરમ સત્ય સુખ છે, એની પાસે
સ્વર્ગાદિનાં કલ્પિત સુખો તો સાવ તૂચ્છ છે; ખરેખર તે સુખ નથી; ચૈતન્યસુખનો સ્વાદ
આવતાં જ સમસ્ત સંસારના ઈન્દ્રિયવિષયોમાં કે શુભાશુભરાગમાં સુખની મિથ્યાકલ્પના
છૂટી જાય છે. આત્માની કોઈ અગાધ શક્તિ છે કે જેના વેદનમાં સંસારના કોઈ પરભાવ
રહી શકતા નથી, એકલી સ્વાભાવિક આનંદસંપદાને જ ધર્મીજીવ પોતાના અંતરમાં
અનુભવે છે.
સ્વાનુભવી ધર્માત્મા નિઃશંક જાણે છે કે મારી ચૈતન્યસંપદા મારા હૃદયમાં
સ્ફૂરાયમાન થઈ છે,–મને પ્રગટ અનુભવમાં આવી છે. અરે, પૂર્વે મારી આવી
ચૈતન્યસંપદાને મેં ક્ષણમાત્ર જાણી ન હતી.–પણ હવે મારા હૃદયમાં મેં મારી
ચૈતન્યસંપદાને જાણી લીધી, એટલે પૂર્વે ન જાણી તેનું પ્રાયશ્ચિત થઈ ગયું. હવે તો
ચૈતન્યની અનુભૂતિમાં પરમસમાધિ થઈ છે, વિષ જેવા દુઃખમય વિભાવોથી પાર એવા
ચૈતન્યસ્વરૂપ આત્માના વિશુદ્ધ સુખને હું અનુભવું છું. આવા અનુભવનું નામ મોક્ષમાર્ગ
છે. આવું સુખ સ્વાનુભવવડે ધર્મીને પોતામાંથી જ સ્ફૂરે છે. એ કોઈ રાગનો વિકલ્પનો
વિષય નથી; પોતાની જ ચેતનાપર્યાય નિર્વિકલ્પ સમાધિરૂપ થઈને પોતાના આવા
આત્માને ધ્યેય બનાવે છે ને ત્યાં ચૈતન્યના આનંદરસના પરમ અમૃતની ધારા વરસે છે.
–તૈયાર થા
રે જીવ! ભવની મૂર્તિ એવા શરીરને
આત્મભાવનાપૂર્વક છોડ તો ભવનો અભાવ થવાનું તને નક્કી
થઈ જશે. અનંતા જીવો શરીર છોડીને સિદ્ધપદને પામ્યા છે....
એવા સિદ્ધપદને સાધવા માટે હવે તું તૈયાર થા...તૈયાર થા.