: ૧૮ : આત્મધર્મ કારતક: ૨૪૯૮:
મોક્ષનું ભજન
ભવછેદક ભક્તિનું અદભુત વર્ણન
(નિયમસાર ભક્તિ–અધિકારના પ્રવચનમાંથી વીર સં. ૨૪૯૭ આસો)
શુભરાગરૂપ ભક્તિ તે કાંઈ ભવછેદકભક્તિ નથી. સમ્યક્ત્વાદિ
શુદ્ધ ભાવરૂપ વીતરાગભક્તિ તે જ ખરેખર ભવછેદક–ભક્તિ છે. એવી
ભક્તિ વડે અંદરમાં ભગવાનના સાક્ષત્ ભેટા થાય છે. જેમાં ભગવાનના
ભેટા ન થાય ને ભવદુઃખના ભેટા થાય એને તે ભક્તિ કોણ કહે?
સમ્યક્ત્વાદિના ભજનમાં તો અંદર પોતાના પરમાત્મતત્ત્વની અનુભૂતિ
છે, અનંતશાંતિનું વેદન છે, ચૈતન્યભગવાનનો સાક્ષાત્કાર છે.
શ્રમણો અને શ્રાવકો શુદ્ધાત્માના આશ્રયે સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રની આરાધનારૂપ
જે ભક્તિ કરે છે તે મોક્ષની ભક્તિ છે, તે મોક્ષનો માર્ગ છે.
નિજ પરમાત્મતત્ત્વનું ભજન એટલે શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–આચરણ તે સાચી ભક્તિ છે.
ચૈતન્યની આરાધના, ચૈતન્યનું ભજન તો ચૈતન્યભાવ વડે થાય, રાગવડે ન થાય.
અરે જીવ! તારા આનંદમય સ્વભાવઘરને ચૂકીને તું દુઃખમય વનવાસમાં ક્યાં ચાલ્યો?
સમ્યગ્દર્શન તે ધર્મભક્તિ છે, સમ્યગ્જ્ઞાન પણ ધર્મભક્તિ છે, ને સમ્યક્ચારિત્ર તે
પણ ધર્મભક્તિ છે; તે ત્રણેમાં શુદ્ધ રત્નત્રયપરિણામોનું સેવન છે, તેમાં ક્યાંય
રાગ નથી. શુદ્ધ રત્નત્રયપરિણામોનું આવું ભજન એટલે કે આરાધના તે મોક્ષનો
માર્ગ છે, તે મોક્ષની ભક્તિ છે. આવી ભક્તિ જે કરે છે તે જીવ નિરંતર ભક્ત
છે–ભક્ત છે.
આવી રત્નત્રયભક્તિ કેમ થાય? શું શુભરાગવડે આવી ભક્તિ થાય? તો કહે છે કે
ના; પોતાનું જે પરમ આત્મતત્ત્વ, તેમાં ઊંડે ઊતરીને, તેના સમ્યક્શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–
આચરણરૂપ જે શુદ્ધપરિણામ, તે જ સાચી ભક્તિ છે; આવી ભક્તિનું ફળ મુક્તિ છે.