કારતક: ૨૪૯૮ આત્મધર્મ : ૨૧ :
પરમાત્માને દુઃખ નહીં તેમ પરમાત્માની સાધક પર્યાયમાં પણ દુઃખ નહીં. જે પર્યાય
પરભાવથી પાછી વળીને પરમાત્મતત્ત્વમાં પ્રવેશી–તેમાં દુઃખ કેવું? એ તો આનંદના
અનંત સાગરમાં લીન થઈ ગઈ. અંતર્મુખ પરમાત્મતત્ત્વનો આનંદ અંતર્મુખ
ભાવથી જ પમાય છે, તેમાં બહુર્મુખ ભાવનો અભાવ છે. જે પરિણામમાં પોતાના
ચૈતન્ય પરમાત્માનો ભેટો થયો તે પરિણામ વીતરાગી જૈનશાસન છે, તે જ
નિશ્ચયભક્તિ છે, તે જ મુક્તિમાર્ગ છે. વાહ રે વાહ! સંતોએ અંતરના માર્ગ સુગમ
કરી દીધા છે.
અંતરમાં ઊતરવું તે એક જ શાંતિનો માર્ગ છે–એવો દ્રઢ નિર્ણય કર્યાં વગર
પરિણામનું બહારમાં ભટકવું મટશે નહીં. મારો આત્મા જ પરમ તત્ત્વ ઉત્કૃષ્ટ
શાંતિનું ધામ છે, –એમ પોતાના તત્ત્વનો કોઈ અદ્ભુત અચિંત્ય મહિમા જાણીને
તેમાં પરિણામ જોડતાં પરમ શાંતિ વેદાય છે. આત્માનો આવો અદ્ભુતસ્વભાવ
જેણે દેખ્યો તે જીવ પરભાવથી મુક્ત થયો; રાગાદિ ભાવોને પોતાની
ચેતનાપરિણતિથી અત્યંત જુદા જાણ્યા; જેવા જગતના બીજા પદાર્થો ચેતનાથી
બહાર છે તેવા જ રાગાદિભાવો પણ ચેતનાથી બહાર છે. આવી ચેતનાપરિણતિ તે
જ પરમાત્મતત્ત્વની ભક્તિ–કરતી–કરતી (એટલે કે તેમાં એકાગ્ર થતી હતી)
આનંદથી મોક્ષને સાધે છે.
ઊંધાભાવ છોડીને આનંદધામાં આવ
રે જીવ! આ જરાક દુઃખ પણ તારાથી સહન નથી થતું, તો
આના કરતાં મહાન દુઃખો જેનાથી ભોગવવા પડે એવા અજ્ઞાનમય
ઊંધા ભાવોને તું કેમ સેવી રહ્યો છે?
જો તને દુઃખનો ખરો ભય હોય તો તે દુઃખના કારણરૂપ
એવા મિથ્યાત્વાદિ ઊંધા ભાવોને તું શીઘ્ર છોડ. ને આનંદધામ
એવા નિજસ્વરૂપમાં આવ.
જ્ઞાની સંતો પાસે આવ... તે તને તારું આનંદધામ દેખાડશે.