માગશર: ૨૪૯૮ આત્મધર્મ : ૫:
થાય. જાણનારસ્વભાવી આત્મા પોતે સુખસ્વરૂપી છે, તેથી પોતે પોતાને જાણતાં જ
પરમ સુખ થાય છે.
આવો સારભૂત શુદ્ધઆત્મા મને મારી સ્વાનુભૂતિ વડે જ જણાય છે; આવા
આનંદમય આત્મા સિવાય બીજું બધુંય મારી સ્વાનુભૂતિથી બહાર છે. સ્વાનુભૂતિમાં
સમાયો તેટલો જ મારો શુદ્ધઆત્મા છે, તે જ સમયસાર છે, તેને જ હું નમું છું. રાગાદિ
સમસ્ત પરભાવો મારી સ્વાનુભૂતિથી બહાર છે, તે બાહ્યભાવો વડે આત્મા જણાતો નથી,
અનુભવાતો નથી.
સ્વાનુભૂતિગમ્ય એવો આત્મા જ જગતમાં સહુનો ભૂપ છે; જગતના સર્વે
પદાર્થોનો રાજા, સૌથી શ્રેષ્ઠ મહાન સુંદર આ ચિદાનંદઆત્મા પોતે જ છે. અહો જીવો!
આવા પોતાના આત્માને તમે સ્વાનુભૂતિવડે જાણો; એને જાણતાં મહાન આનંદનું
વેદન થશે.
ભાઈ, જગતના બાહ્યપદાર્થોને તો અનાદિકાળથી ઈન્દ્રિયજ્ઞાનવડે તેં જાણ્યા પણ
જરાય સુખ તને ન મળ્યું; માટે પરને જાણનારું ઈન્દ્રિયજ્ઞાન તો સાર વગરનું છે.
સારભૂત જેને જાણતા આનંદ થાય એવો તારો આત્મા,–તેને અતીન્દ્રિય અનુભૂતિવડે
જાણતાં જ તને કોઈ અતીન્દ્રિય અપૂર્વ સુખનો અનુભવ થશે.
અરે, આ ચૈતન્યતત્ત્વ પરમ ગંભીર મહિમાવંત, તેની પાસે જગતના બાહ્ય
જાણપણાની શી કિંમત છે? બાપુ! એનો મહિમા છોડ, ને તારા ઉપયોગને આત્મામાં
જોડીને તેનો પરમ મહિમા કર.–તે જ મોક્ષમાર્ગની શરૂઆત છે.
હે જીવ! નેં બધું જાણ્યું–માત્ર એક આત્માને ન જાણ્યો તેથી તને જરાય સુખ ન
થયું. જાણનાર તું પોતે, સુખ તારા પોતામાં, તેને જાણ્યા વગર સુખ ક્યાંથી થાય? અને
સ્વતત્ત્વને ન જાણ્યું એટલે પરને જાણતાં તેમાં પોતાપણું માન્યું, તેમાં સુખ માન્યું, તેથી
સંસારભ્રમણ કરીને દુઃખી થયો. જગતથી જુદો, ને જગતનો શિરતાજ, જગતમાં
સૌથી શ્રેષ્ઠ, એવા નિજાત્માને જાણતાં જ અનંત ગુણનો સમ્યક્ભાવ ખીલે છે ને અનંતી
શાંતિ અનુભવાય છે.–આવા અપૂર્વ મંગળભાવ સહિત આ સમયસાર શરૂ થાય છે,–
સાધકભાવ શરૂ થાય છે.