અમારા આ અપૂર્વ નિધાન મળ્યા, હવે આ નિધાન પાસે જગતને અમે સદા તૃણવત્
દેખીએ છીએ.–આમ પોતાને પોતાના નિધાનનો અચિંત્ય મહિમા આવ્યો છે; તે પોતે
પરમવૈરાગ્યથી, શાંતચિત્તથી, ગુપ્તપણે પોતાના આનંદનિધાનને એકલો ભોગવે છે;
આનંદથી સ્વકાર્યને કરતો–કરતો તે મોક્ષને સાધે છે. સર્વે તીર્થંકરાદિ પુરાણ પુરુષોએ આ
રીતે આત્માના અનુભવરૂપ સ્વકાર્ય કરીને આત્માની આરાધના કરી, તે
આત્મઆરાધનાના પ્રસાદથી તેઓ કેવળજ્ઞાની થયા; અને તેમના માર્ગે અમે પણ
આત્મઆરાધનારૂપ સ્વકાર્ય કરી રહ્યા છીએ.
નિર્દોષ સુખનો અભિલાષી થયો તે જીવ શ્રી જ્ઞાનીગુરુ પાસે થઈને ધર્મ પ્રાપ્તિ કરે
છે–એટલે કે શીઘ્ર પરમાત્મતત્ત્વમાં પ્રવેશ કરે છે. શ્રીગુરુએ જે પરમતત્ત્વ બતાવ્યું તે
સમજીને પરમ પ્રમોદથી તેમાં પ્રવેશ કરે છે એટલે કે તેનો અનુભવ કરે છે: અહા!
મારું પરમાત્મતત્ત્વ શ્રીગુરુએ મને દેખાડયું. મારું આ તત્ત્વ પ્રાપ્ત થતાં મારું ચિંત
પરમ પરમ શાંત થયું છે. મારું તત્ત્વ સ્વયં નિત્ય આનંદવાળું છે, અચિંત્ય ગુણોથી
શોભતું છે અને દિવ્ય જ્ઞાનવાળું છે. શ્રીગુરુએ આવું જ તત્ત્વ બતાવ્યું; શરીરવાળું કે
રાગની ક્રિયાવાળું આત્મતત્ત્વ ન કહ્યું પણ તેનાથી ભિન્ન તત્ત્વ જ્ઞાન ને આનંદસ્વરૂપ
બતાવીને તેમાં પ્રવેશ કરવાનું કહ્યું.–શ્રીગુરુના ઉપદેશઅનુસાર આવા પરમતત્ત્વરૂપે
પોતાને દેખતાં જ જીવ તેમાં પ્રવેશ કરે છે એટલે કે પરિણામ તેમાં જ મગ્ન થાય છે.
પોતાનું આવું પરમાત્મતત્ત્વ જાણે ને તેમાં જીવનાં પરિણામ ન ઠરે એમ કેમ બને?
પરમાત્મતત્ત્વ પોતે સહજ જ્ઞાન–આનંદ વગેરે અનંતગુણના નિર્મળભાવે પરિણમે
છે. આવા સ્વતત્ત્વની પ્રાપ્તિ–અનુભૂતિ તે જ મુમુક્ષુનું જરૂરી કાર્ય છે. આનાથી
બાહ્ય બીજી કોઈ શુભક્રિયાઓ તે કાંઈ મોક્ષ માટે જરૂરી નથી એટલે કે તે કાંઈ
મોક્ષનું કારણ થતી નથી. મોક્ષ માટે જરૂરી ક્રિયા એટલે કે નિશ્ચય આવશ્યક, તે તો
શુભવિકલ્પોથી વિપરીત છે; વિકલ્પો તો પરદ્રવ્યના આશ્રયે છે, ને મોક્ષના કારણરૂપ
આવશ્યકક્રિયા તો શુદ્ધ સ્વદ્રવ્યના આશ્રયે છે. આમ જાણીને ધર્મીજીવ સ્વદ્રવ્યમાં
પ્રવેશીને એકલો એકલો પોતાના ચૈતન્યનિધાનને અનુભવે છે. આવા અનુભવવડે
મુમુક્ષુજીવ મોક્ષને સાધે છે, તે જ તેનું સ્વકાર્ય છે.