एवं भणंति सुद्धं णाओ जो सो उ सो चेव।।
એ રીત ‘શુદ્ધ’ કથાય, ને જે જ્ઞાત તે તો તે જ છે. ૬.
શુદ્ધઆત્મા છે. દ્રવ્યસ્વભાવથી જોતાં આત્મા સદાય આવો જ્ઞાયકભાવ જ છે.
જ્ઞાયકભાવ અપ્રમત્ત કે પ્રમત્ત નથી એમ કહીને મોહ–જોગકૃત બધા ગુણસ્થાનની
અશુદ્ધતા કાઢી નાંખી.
પર્યાયના ભેદ ઉપર પણ લક્ષ રહેતું નથી, એકલા અભેદ જ્ઞાયકભાવ ઉપર લક્ષ
એકાગ્ર થાય છે, ત્યારે જ્ઞાયકભાવની અભેદઉપાસના થાય છે, એટલે જ્ઞાયકઆત્મા
પોતે શુભાશુભ કષાયચક્રથી જુદા એવા જ્ઞાયકભાવપણે જ પરિણમે છે. આવા
આત્માને ‘શુદ્ધ’ કહેવાય છે.
એકરૂપ સ્પષ્ટ જ્ઞાનજ્યોતિરૂપે જ અનુભવમાં આવે છે. આવા દ્રવ્ય ઉપર લક્ષ જતાં
આત્મા પોતે શુદ્ધપર્યાયરૂપે પરિણમ્યો, ત્યાં તે પર્યાયે જ્ઞાયકભાવની ઉપાસના કરી;
આવી ઉપાસના કરીને જ્ઞાયકસ્વભાવમાં દ્રષ્ટિ કરી ત્યાં તેને ‘શુદ્ધ’ કહ્યો.
શુદ્ધઆત્મા જણાય છે. શુદ્ધ દ્રવ્યની સન્મુખ થઈને આવી ઉપાસના કરનારી પર્યાય, પોતે
પુણ્ય–પાપરૂપ થતી નથી; ને શુદ્ધ–પર્યાયના ભેદ ઉપર પણ તેનું લક્ષ નથી. શુદ્ધપર્યાય
થઈ છે ખરી, પણ તે પર્યાય ઉપર પણ પર્યાયનું લક્ષ નથી, તે પર્યાય અંતર્મુખ થઈને
અભેદપણે