સમ્યગ્દર્શન થયું ત્યારથી આત્માને ‘શુદ્ધપણું’ થયું. આ શુદ્ધપણું તે જ મોક્ષમાર્ગ
છે; ત્યાં શુભાશુભ હોય પણ તે શુદ્ધતાથી બહાર છે, એટલે તે મોક્ષમાર્ગ નથી.
શુદ્ધસ્વભાવના આશ્રયે શુદ્ધદશા થઈ, તે શુદ્ધતાને દ્રવ્ય–સ્વભાવ સાથે અભેદ કરીને
તેને શુદ્ધનય કહ્યો; ને પર્યાયના ભેદના વિકલ્પને વ્યવહાર કહ્યો, અશુદ્ધ કહ્યો.
હાર્દ છે. જીવે અનાદિથી રાગની ઉપાસના કરી છે, રાગનું જ સેવન કર્યું છે, પણ
રાગથી પાર જ્ઞાનમાત્ર આત્મવસ્તુ પોતે કોણ છે તે કદી જાણ્યું નથી, તેની સેવા
ક્ષણમાત્ર પણ કરી નથી;–માટે હવે તું તેને ઓળખીને તેની ઉપાસના કર, એમ
આચાર્યદેવનો ઉપદેશ છે.
નથી; જ્ઞાયકસ્વભાવ તો જ્ઞાયકસ્વભાવરૂપ જ રહ્યો છે; પોતે શુભાશુભરૂપે થઈ ગયો
નથી. માટે શુભાશુભ ઉપરથી દ્રષ્ટિ હટાવીને અંદર જ્ઞાયકસ્વભાવને દ્રષ્ટિમાં લે, તો
જ્ઞાયકભાવ પોતે રાગરહિત એવા શુદ્ધભાવરૂપ પરિણમશે, શુભાશુભ વગરનો તારો
આત્મા તને શુદ્ધરૂપે અનુભવમાં આવશે. આવો અનુભવ કરનાર જાણે છે કે ‘હું શુદ્ધ છું;
પરના સંગ વગરનો ને રાગ વગરનો, એકલા જ્ઞાયકપણે હું શુદ્ધ છું.’ આવા ‘શુદ્ધ’નો
અનુભવ કરનારને શુદ્ધ કહીએ છીએ.
તે જ્ઞાયક જ છે. સ્વાનુભવમાં જ્ઞાયકસ્વરૂપે પોતે પોતાને પ્રકાશે છે. ત્યાં પોતે જ
જ્ઞાયક છે ને પોતે જ પોતાનું જ્ઞેય છે.