Atmadharma magazine - Ank 340
(Year 29 - Vir Nirvana Samvat 2498, A.D. 1972)
(Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 35 of 49

background image
: ३२ : आत्मधर्म : माह : २४९८
सिद्धांतनो प्राण छे; वीतरागी सन्तोना हार्द समयसारनी ११मी गाथामां छे.
व्यवहारनय अभूतार्थ छे, अने शुद्धनय भूतार्थ छे एम ऋषिवरोए दर्शाव्युं छे.
जे जीव भूतार्थनो आश्रय करे छे ते निश्चयथी सम्यग्द्रष्टि छे. जुओ, आ सम्यग्दर्शननो
अमोघ उपाय! बधाय संतोना अनुभवनुं हार्द आ गाथामां समाई जाय छे.
पहेलांं ‘ज्ञान ते आत्मा’ एवा व्यवहारने परमार्थनो प्रतिपादक कह्यो, ने वळी
ते ‘व्यवहारनय अनुसरवा जेवो नथी’–एम पण कह्युं. हवे, जो व्यवहार ते परमार्थनो
प्रतिपादक छे तो ते व्यवहारनयने केम न अनुसरवो? एवा प्रश्ननो आ गाथामां
खुलासो छे; अने सम्यग्द्रष्टिना अनुभवनुं स्पष्टीकरण छे.
हे भाई! आत्माना भूतार्थ–सत्य स्वभावने देखनारो शुद्धनय ते ज भूतार्थ छे;
व्यवहारनय तो अभूतार्थभावने देखनारो होवाथी अभूतार्थ छे. ते अभूतार्थस्वरूपे,
अशुद्धस्वरूपे, रागवाळोने संयोगवाळो आत्माने देखवाथी के अनुभववाथी सम्यग्दर्शन
थतुं नथी, शुद्धनयवडे शुद्ध–भूतार्थ आत्माने अनुभववाथी ज सम्यग्दर्शन थाय छे. आ
रीते भूतार्थनो आश्रय करनारा ज सम्यग्द्रष्टि छे; माटे व्यवहारनय अनुसरवा जेवो
नथी.––आ सिद्धांत ते जैनदर्शननो प्राण छे; आ मोक्षमार्गनुं मूळ छे.
सम्यग्दर्शननुं स्वरूप शुं छे तेनी आ वात छे.
आत्माने कर्मना संबंधवाळो अशुद्ध कहेनारो व्यवहार हो, के ‘ज्ञान ते आत्मा’
एम गुणभेद कहेनारो व्यवहार हो, कोईपण व्यवहार हो, ते बधोय व्यवहार आत्माना
सहज एक ज्ञायकस्वभावने बतावतो नथी, पण अभूतार्थरूप भावोने (संयोगने,
रागने के भेदने) बतावे छे, ने एवा ज आत्माने अनुभवतां–श्रद्धतां सम्यग्दर्शन थतुं
नथी, माटे ते बधो व्यवहार आश्रय करवा जेवो नथी. शुद्धनय ज अंतर्मुख थईने
आत्माने सहज एक ज्ञायकस्वभावपणे अनुभवे छे, तेथी ते शुद्धनयने भूतार्थ कह्यो छे.
तेनो आश्रय करवो, एटले के शुद्धनयअनुसार शुद्धात्माने अनुभववो–ते सम्यग्दर्शन छे.
ते ज जैनधर्मनो आत्मा छे. ज्यां आवा शुद्धनयरूप प्राण छे त्यां ज जैनधर्म जीवंत छे.
आवा शुद्धनयथी शुद्धात्माना ज्ञान–श्रद्धान वगर जैनधर्म होतो नथी.
द्रव्य ते द्रव्य छे, पर्याय ते पर्याय छे; पर्यायपणे तो पर्याय सत् छे, पण पर्याय
ते आखुं द्रव्य नथी. ज्यारे भूतार्थस्वभावनो आश्रय करीने पर्याय परिणमी, त्यारे