Atmadharma magazine - Ank 342
(Year 29 - Vir Nirvana Samvat 2498, A.D. 1972).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 33 of 45

background image
: ૩૦ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર: ૨૪૯૮
અરિહંત ભગવાની સાચી સ્તુતિ કરનાર
ધર્માત્માની અલૌકિ દશાનું વર્ણન
[જામનગર શહેરના પ્રવચનમાંથી: સમયસાર ગા. ૩૧]
ચૈત્ર સુદ છઠ્ઠે મોરબી–જિનમંદિરમાં ‘સાચો અંતરસ્વામી
આતમ દિલમાં ધ્યાવજે રે....’ એવા ભાવભીના સ્તવનદ્વારા
વીરનાથની ભક્તિ કરાવીને ગુરુદેવ જામનગર પધાર્યા. ભવ્ય–
ઉન્નત જિનાલયમાં વીરનાથ ભગવાનના દર્શન બાદ
મંગલપ્રવચનમાં કહ્યું કે પોતાનો આત્મા મહા આનંદનો સાગર
છે, તે આનંદસ્વરૂપનું અનાદિથી વિસ્મરણ હતું તેથી જીવ દુઃખી
હતો; હવે તે આનંદસ્વરૂપ આત્માને જાણીને તેનું સાચું સ્મરણ
કર્યું તે અપૂર્વ મંગળ છે. ત્યારબાદ બપોરથી સમયસાર ગાથા
૩૧ ઉપરના પ્રવચનો દ્વારા ગુરુદેવે અરિહંત ભગવાનની
પરમાર્થ સ્તુતિનું સ્વરૂપ સમજાવ્યું.
આ સમયસારમાં સર્વજ્ઞભગવાનની વાણીનો સાર છે. તેમાં દેહ અને આત્માની
ભિન્નતા સમજાવીને એમ કહ્યું કે–શરીર જડ છે તેથી તેના વર્ણન વડે તેનાથી ભિન્ન
એવા આત્માનું સાચું વર્ણન થતું નથી, એટલે ભગવાનના શરીરના સ્તવનવડે
ભગવાનના આત્માની સાચી સ્તુતિ થતી નથી; તેમજ શુભવિકલ્પો દ્વારા કે
ઈન્દ્રિયજ્ઞાનદ્વારા પણ ચૈતન્યસ્વરૂપ આત્માનું સ્તવન થતું નથી. તો હવે અરિહંત
ભગવાનના આત્માનું પરમાર્થ સ્તવન કેમ થાય? તે વાત આ ૩૧ મી ગાથામાં
અલૌકિક રીતે આચાર્યદેવે સમજાવી છે. સ્વસન્મુખ થઈને જે પોતાના અતીન્દ્રિય
આત્માને અનુભવે છે તે જ જીવ, શરીર–ઈન્દ્રિયો તથા રાગથી ભિન્ન જ્ઞાનસ્વભાવને
અનુભવતો થકો સર્વજ્ઞ અરિહંત પરમાત્માની સાચી સ્તુતિ કરે છે. ઈન્દ્રિયોથી ભિન્ન
આત્માને જે અનુભવે છે તે જ ઈન્દ્રિયોને જીતીને જિનેન્દ્રિય થાય છે. ઈન્દ્રિયોથી પોતાની
ભિન્નતા જ જે જાણતો નથી ને ઈન્દ્રિયોને જ (તથા ઈન્દ્રિયજ્ઞાનને જ) પોતાનું સ્વરૂપ
માને છે તે ઈન્દ્રિયોને જીતશે ક્યાંથી–ને અતીન્દ્રિયજ્ઞાનવાળા અરિહંતોને તે ઓળખશે
ક્યાંથી? અરિહંતોને ઓળખ્યા વગર તેમની સાચી સ્તુતિ ક્યાંથી થાય?