: चैत्र: २४९८ आत्मधर्म : १९ :
ज्ञाननी अनुभूति ते मोक्षनो मार्ग
आ अंकना बीजा पाने “आत्माने साधवानी रीत”
आपे वांची; अहीं तेना बीजा भागमां ज्ञानना अनुभवनुं
सुंदर वर्णन वांचता मुमुक्षुनी परिणतिमां ज्ञाननी
अनुभूतिनो उल्लास जागशे. राजकोटमां समयसारनी
१७–१८ मी गाथाना आ प्रवचनो छे.
जेने दुःखथी छूटीने आत्माना परम आनंदनी प्राप्तिनुं प्रयोजन छे ते जीव
आत्मानो ज अर्थी थईने, निःशंकपणे अनुभव द्वारा तेने सेवे छे. मोक्षार्थीना पहेलांं
कांई बीजुं (–शुभराग) करवानुं न कह्युं, पहेलांं ज आत्माने जाणीने–ओळखीने
तेनो अनुभव करवानुं कह्युं. पहेलांं शास्त्रादिथी सामान्य जाणपणुं होयतेनी वात
नथी पण स्वानुभव सहित जाण्युं ते ज खरूं जाण्युं छे.
दरेक जीव जाणनारस्वरूप ज छे; पण ‘आ जाणवारूप चेतनभाव छे ते ज हुं
छुं’ एम अनुभूतिस्वरूपे पोते पोताने जाणे त्यारे आत्माने जाण्यो कहेवाय, ने त्यारे
ज्ञाननी सेवा करी कहेवाय. ज्ञाननी आवी सेवा ते ज ज्ञाननी खरी सेवा छे.
आत्माने तो ‘राजा’ कह्यो; राजा एटले श्रेष्ठ. जाणनारस्वभावी आत्मा ज
बधामां श्रेष्ठ छे, ऊंचो छे, ऊर्ध्व छे. ज्ञाननी ऊर्ध्वता छे; ते रागादिने जाणतां तेमां
भळी जतुं नथी पण तेनाथी छूटुं रहे छे, एवी तेनी ऊर्ध्वता छे. पण ‘आ
रागादिभावो हुं छुं’ एम अज्ञानी अनुभवे छे तेथी रागथी जुदा ज्ञानने ते सेवतो
नथी. धर्मी तो रागने जाणतां पण ‘आ चेतकभावपणे अनुभवाय छे ते ज हुं छुं.
रागादि हुं नथी’ एम भेदज्ञानवडे ज्ञानने ज सेवे छे. आवी सेवा ते मोक्षने
साधवानो उपाय छे.
जे रागादि अन्य भावो छे ते कांई चेतनपणे अनुभवाता नथी; द्रव्य–गुणना
स्वभावमां तो रागादि नथी, ने पर्यायमां चेतनभावपणे आत्मा परिणमे छे ते
चेतनभावमां रागादि नथी; आ रीते पर्यायमां पण चेतन अने रागनी भिन्नता छे.