Atmadharma magazine - Ank 342a
(Year 29 - Vir Nirvana Samvat 2498, A.D. 1972).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 10 of 49

background image
: પ્ર. વૈશાખ : ૨૪૯૮ “આત્મધર્મ” : ૭ :
તું આવ્યો, આવી વીતરાગી વાત સંભળાવનારા દેવ–ગુરુને તેં માન્યા, એટલે શુભવિકલ્પ
સુધી તો તું આવેલો જ છો. પણ હવે તે શુભવિકલ્પના પક્ષમાં અટકીશ તો તને આત્મા હાથ
નહિ આવે. અંતરમાં ઢળતું જે પરમ શાંતરસરૂપ જ્ઞાન, તેમાં વિકલ્પોની આકુળતા પાલવે
નહિ. જ્ઞાનનું વેદન કરતાં તે આકુળતા ટળી જાય છે, નિરાકુળ પરમસુખરૂપે આત્મા
અનુભવાય છે.
અહા, ચૈતન્યતત્ત્વને પકડનારા જ્ઞાનની પરમ સૂક્ષ્મતા, તેની પાસે નયપક્ષના વિકલ્પો
તો અત્યંત સ્થૂળ લાગે છે. એ સ્થૂળ વિકલ્પોમાં અતીન્દ્રિય ચૈતન્યને પકડવાની તાકાત નથી.
જ્ઞાનને ઈન્દ્રિયથી ભિન્ન કરીને, વિકલ્પોથી જુદું કરીને આત્મસન્મુખ કર ત્યારે નિજરસથી
પ્રગટ થતું એવું તારું પરમ આત્મતત્ત્વ તને સાચા સ્વરૂપે દેખાશે ને સાક્ષાત્ અનુભવમાં
આવશે. આ જ સમ્યગ્દર્શન ને સમ્યગ્જ્ઞાન છે. આ સમ્યગ્દર્શન ને સમ્યગ્દર્શન તે આત્મા જ છે.
તે કોઈ નયપક્ષ વડે ખંડિત થતો નથી, વિકલ્પો તેમાં પ્રવેશી શકતા નથી. આવા
સમ્યક્ભાવરૂપે પરિણમેલો આત્મા આખા જગત ઉપર તરતો છે; કોઈ પરભાવોથી કે
સંયોગથી તેનું જ્ઞાન દબાતું નથી, પણ છૂટું ને છૂટું જ્ઞાનપણે જ રહે છે, તેથી તે તરતો છે.
અહા, આ અનુભવદશાની જગતને ખબર નથી. પર્વત ઉપર વીજળી પડી ને બે કટકા થયા, તે
ફરી સંધાય નહિ, તેમ સ્વસન્મુખજ્ઞાનરૂપ વીજળીવડે જ્ઞાન અને રાગની ભિન્નતા થઈને બે
કટકા થયા, તે હવે કદી એક થાય નહિ. વિકલ્પોથી જ્ઞાન જુદું પરિણમ્યું તે કદી વિકલ્પ સાથે
એક થઈને પરિણમે નહિ, જુદું ને જુદું રહે. જ્ઞાનીનું જ્ઞાન તો સદાય વિકલ્પથી જુદું જ છે.
આવા જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્માનો અનુભવ સાતમી નરકના પ્રતિકૂળસંયોગો વચ્ચે પણ જીવ કરી
શકે છે. –જ્ઞાનની દશાને અંતરમાં આનંદના દરિયામાં વાળી દીધી, ત્યાં સંયોગ સંયોગમાં
પડ્યાં રહ્યા; સાતમી નરકના સંયોગ વચ્ચે પણ જ્ઞાનને જ્યાં અંદર વાળ્‌યું કે તત્કાળ મહા
આનંદનો અનુભવ થાય છે. આનંદ તો પોતામાં ભર્યો છે, તેમાં ઉપયોગ વાળે એટલી જ વાર
છે. બાપુ! તારા આ ચૈતન્યસરોવર સિવાય સાચી શાંતિના જળ તને બીજે ક્્યાંય નહીં મળે.
રાગના વિકલ્પો તો ઝાંઝવાનાં જળ જેવાં છે, તેના વડે તારી તૃષા નહીં છીપે, એમાં તને શાંતિ
નહીં મળે.
ભાઈ, તને તારા આત્માની શાંતિ કેમ મળે તેની આ વાત સંતો તને સંભળાવે છે. તું
આ વાત પ્રેમથી સાંભળ તો ખરો! સાંભળ તો ખરો! સાંભળીને પછી અંદરમાં તેમ કરવાનું
તારે પોતાને છે, એ કાંઈ સંભળાવનાર તને કરાવી દ્યે તેમ નથી. પણ હજી સાંભળવા જેટલી
ને લક્ષમાં લેવા જેટલીયે ધીરજ જેને ન હોય તે અંદર અનુભવનો પ્રયોગ ક્્યારે