: પ્ર. વૈશાખ : ૨૪૯૮ “આત્મધર્મ” : ૧૭ :
(પ) કાલ અનાદિ ભયો જગ ભ્રમતે, સદા કુ–મરન હિ કીનો,
એક બારહૂ ‘સમ્યક્’ યુત મૈં, નિજ–આતમ નહિં ચીનો.
જો નિજ–પરકો જ્ઞાન હોય તો, મરન સમય દુઃખ કાંઈ,
દેહ વિનાશી, મૈં નિજ–ભાસી, જ્યોતિ–સરૂપ સદાઈ.
અનાદિકાળથી સંસારમાં ભમતાં મેં સદાય કુમરણ જ કર્યાં, એકવાર પણ સમ્યક્ત્વ પ્રગટ
કરીને મારા આત્માને મેં ન જાણ્યો, જો સ્વ–પરનું ભેદજ્ઞાન હોય તો મરણસમયે દુઃખ કેવું? –
કેમકે, દેહ તો વિનાશી છે ને હું ચૈતન્ય–પ્રકાશક જ્યોતિ–સ્વરૂપ અવિનાશી છું.
(૬) વિષય–કષાનકે વશ હૂવૈકૈં, દેહ આપનો જાન્યો,
કર મિથ્યા સરધાન હિયે બિચ, આતમ નાહિં પિછાન્યો.
યોં કલેશ હિય ધાર મરન કરિ, ચારોં ગતિ ભરમાયો,
સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચરન યે, હિરદેમેં નહિં લાયો.
અરેરે, વિષય–કષાયોને વશ થઈને મેં દેહને પોતાનો માન્યો; મિથ્યા શ્રદ્ધા કરીને અંતરના
આત્માને મેં ન ઓળખ્યો. એ પ્રમાણે અંતરમાં કલેશસહિત મરીને હું ચારેગતિમાં ભટક્યો, પણ
સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રને મેં હૃદયમાં ધારણ ન કર્યાં.
(૭) અબ યહ અરજ કરૂં પ્રભુ સુનિયે, મરન સમય યહ માંગૌં,
રોગજનિત પીડા મત હોવો, અરુ કષાય મત જાગૌ.
યે મુઝ મરન સમય દુખદાતા, ઈન હર, સાતા કીજૈ,
જો સમાધિયુત મરન હોય મુઝ, અરુ મિથ્યા ગદ છીજૈ.
હે પ્રભો! મારી અરજ સાંભળો! મરણ સમયે રોગજનિત પીડા તરફ લક્ષ ન જાય અને
દુઃખદાયક કષાયો ન જાગે; દુઃખદાયક કષાયો દૂર થાય ને ચિત્ત શાંત થાય, જેથી મને
સમાધિસહિત મરણ થાય ને મિથ્યાત્વાદિનો છેદ થાય.––આવી આરાધના હે નાથ! મને પ્રાપ્ત હો.
(૮) યહ તન સાત કુધાત–મયી હૈ, દેખત હી ઘિન આવૈ;
ચર્મ–લપેટી ઉપર સોહે, ભીતર વિષ્ટા પાવૈ.
અતિ દુર્ગન્ધ અપાવન સા યહ મૂરખ પ્રીતિ બઢાવૈ,
દેહ વિનાસી, જિય અવિનાસી, નિત્ય–સરૂપ કહાવૈ.
આ શરીર તો, જેને દેખતાં જ ઘૃણા આવે એવી સાત કુધાતુથી ભરેલું છે;