છાલથી જુદો છે, તેમ ચૈતન્યમૂર્તિ આનંદરસથી ભરેલ શ્રી ફળ એવો આત્મા નોકર્મ
દ્રવ્યકર્મ–ભાવકર્મથી જુદો, શુદ્ધ જ્ઞાનને આનંદનો ગોળો છે. સ્વસંવેદન પ્રત્યક્ષથી મારા
આવા આત્માને હું જાણું છું. ઈન્દ્રિયજ્ઞાનનો જે વિષય નથી એવા મારા અતીન્દ્રિય
આત્માને મારા સીધા સ્વસંવેનદથી હું અનુભવું છું. આવા આત્માના અનુભવમાં કોઈ
રાગાદિ ભાવો નથી, કોઈ ભંગ–ભેદના વિકલ્પો નથી; વિકલ્પના સ્વાદથી પાર અતીન્દ્રિય
આનંદનો સ્વાદ તેમાં આવે છે.
સ્વભાવવાળું, તેને ઈન્દ્રિયવિષયોમાં સુખ કેમ હોય? પોતે ચેતનતત્ત્વ, જડમાં સુખ માને–
–એ તો ઉન્મત્ત જેવું છે. નદી કિનારે બેઠેલો ઉન્મત્ત માણસ ત્યાં આવતા–જતા માણસોને
તથા વાહનોને પોતાનાં માનીને દુઃખી થાય, તેમ અજ્ઞાનીજીવ મોહથી ઉન્મત્ત છે તે
રાગાદિપરભાવોરૂપે પોતાને વેદે છે તથા જડ સંયોગને પોતાના માનીને દુઃખી થાય છે.
હવે ધર્મી થયેલો જીવ જાણે છે કે અરેરે, પૂર્વે મોહથી ઉન્મત્ત થઈને મેં પણ અનંતકાળ
દુઃખમાં ગુમાવ્યો. પણ હવે વીતરાગીગુરુના ઉપદેશથી મારું શુદ્ધ સ્વરૂપ અતીન્દ્રિયજ્ઞાનવડે
મેં જાણી લીધું છે, મારા પરમ સુખનો સ્વાદ મેં ચાખ્યો છે.
હવે શ્રી જ્ઞાનીગુરુના ઉપદેશથી હું પોતે સાવધાન થઈને મારું શુદ્ધ સ્વરૂપ સમજ્યો, મહાન
જ્ઞાનપ્રકાશ મને પ્રગટ્યો. જુઓ, બંને વાત કરી; અજ્ઞાનદશામાં મોહ નિમિત્ત હતો, ને
જ્ઞાનદશા થવામાં શ્રી વીતરાગીગુરુ નિમિત્ત છે; બંને દશામાં નિમિત્તનું જ્ઞાન કરાવ્યું, પણ
બંને દશામાં હું પોતે મારી અવસ્થાથી તેવો થયો હતો; પહેલાંં અપ્રતિબુદ્ધ પણ હું જ હતો,
હવે અજ્ઞાન ટાળીને પ્રતિબુદ્ધ પણ હું જ થયો.
રાગ સાથેની એકતા તોડીને જ્ઞાન સાથે એકતા જેમને પ્રગટી છે, એવા વિરક્ત ગુરુએ