Atmadharma magazine - Ank 342a
(Year 29 - Vir Nirvana Samvat 2498, A.D. 1972).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 43 of 49

background image
: ૪૦ : “આત્મધર્મ” : પ્ર. વૈશાખ ૨૪૯૮ :
જીવે પૂર્વે કદી શું નથી કર્યું?
શ્રવણ–પરિચય–અનુભવ જીવે પૂર્વે કદી કરેલ નથી. માટે હવે હે જીવ! અપૂર્વ
ભાવે જ્ઞાની પાસેથી તારા સ્વરૂપનું શ્રવણ કર...વારંવાર તેનો પરિચય કર
અને અનુભવ કર...તારો મહાન આત્મવૈભવ તને દેખાશે.
[દહેગામ: પ્ર. વૈશાખ સુદ ૪–પ સમયસાર ગા. ૪]
સમયસારની પાંચમી ગાથામાં આચાર્યદેવ કહે છે કે અહો, એકત્વ–વિભક્ત શુદ્ધઆત્માનું
સ્વરૂપ હું મારા આત્માના સમસ્ત વૈભવવડે દેખાડીશ, તેને સ્વાનુભવવડે તમે પ્રમાણ કરજો.
ત્યારપહેલાંં ચોથી ગાથામાં આત્માના એકત્વસ્વરૂપની દુર્લભતા બતાવતાં કહે છે કે હે જીવો! જે
શુદ્ધસ્વરૂપ હું આ સમયસારમાં દેખાડું છું તે અપૂર્વભાવે સાંભળજો, –કેમકે આવું સ્વરૂપ જીવે પૂર્વે
ખરેખર સાંભળ્‌યું નથી, પરિચયમાં લીધું નથી ને અનુભવમાં લીધું નથી. સાચું શ્રવણ તેને
કહેવાય કે તેવું જ સ્વરૂપ લક્ષમાં લઈને અનુભવમાં લ્યે. અનુભવ વગરના શ્રવણને અમે શ્રવણ
કહેતા નથી. અહીં તો જેવું ગુરુએ કહ્યું તેવું શિષ્યે અનુભવ્યું–તેવા શ્રોતાની વાત છે. સાંભળતાં જ
એમ થાય કે અરે, મારું આવું અચિંત્ય સ્વરૂપ પૂર્વે કદી મેં જાણ્યું ન હતું, સાંભળ્‌યું ન હતું. વાણી
તો કાને પડી પણ આવા ભાવે પૂર્વે કદી મેં સાંભળ્‌યું ન હતું,–એમ અપૂર્વભાવે લક્ષ કરીને શિષ્ય
શ્રવણ કરે છે, તેને જ સાચું શ્રવણ કહેવાય.
અરે જીવ! ચાર ગતિના અનંતભવમાં તું રાજા પણ થયો ને ભીખારી પણ થયો, મોટો દેવ
થયો ને નારકી પણ થયો,––પણ તે બધાથી ભિન્ન, રાગથી ભિન્ન તારા ચૈતન્યતત્ત્વનો સ્વાદ તેં
કદી ચાખ્યો નથી. તેં રાગ–દ્વેષનો, વિષય–કષાયનો સ્વાદ જ લીધો છે, ને તું મોહથી દુઃખી જ થયો
છો. અરે, ક્્યાં તારો શાંત–અનાકુળ ચૈતન્યસ્વભાવ, ને ક્યાં આ આકુળતાથી ભરેલા વિષય–
કષાયો! એ તો ચૈતન્યથી અત્યંત વિરુદ્ધ છે, દુઃખદાયક છે; છતાં તેની કથા તેં પૂર્વે સાંભળી છે,
તેમાં રસ લીધો છે, પણ તારા આનંદ