તે કારણ છેદક દશા મોક્ષપંથ ભવ–અંત.
તેઓ અરહિંત છે. તે અરિહંત ભગવાન જેવું આ આત્માનું શુદ્ધસ્વરૂપ છે. તે સદાય
અત્યંત નિર્મળ છે અને રાગાદિભાવો મલિન છે, ચૈતન્યથી વિપરીત છે.–આમ
ભેદજ્ઞાનવડે આત્માના સ્વભાવ અને પરભાવને જુદા જાણે ત્યારે તે જીવ પોતાને
જ્ઞાનપણે જ અનુભવે છે ને રાગાદિ ભાવોને જુના જાણીને તેનો કર્તા થતો નથી. આવા
જ્ઞાનસ્વભાવના ભાન વગર અનંતકાળ જીવે સંસારના દુઃખમાં ગુમાવ્યો.
તેહ શુભાશુભ છેદતાં ઉપજે મોક્ષ સ્વભાવ
એકલાં પાપ જ કર્યાં છે ને પુણ્ય નથી કર્યાં–એમ નથી. પાપ અને પુણ્ય બન્ને કર્યાં છે,
પણ તે પુણ્ય–પાપથી જુદી ચૈતન્યવસ્તુ પોતે કોણ છે તે કદી જાણ્યું નથી. એવા
ચૈતન્યતત્ત્વને જાણે તો જાણે તો જીવ પુણ્ય–પાપરૂપ આસ્રવોથી છૂટો પડી જાય છે.
અહા! જ્યાં જ્ઞાન થયું કે હું તો જ્ઞાન છું, જ્ઞાન તો શાંતિસ્વરૂપ છે, ને આ રાગાદિભાવો
જ્ઞાનથી વિપરીત છે, તેમાં આકુળતા છે;–એમ જ્યાં ભેદજ્ઞાન થયું કે તે ક્ષણે જ આત્મા
તે રાગાદિથી ભિન્ન જ્ઞાનપણે પરિણમવા માંડે છે. તે જ્ઞાનમાં આસ્રવનો અભાવ છે.
અજ્ઞાન છે, પોતાના શાંત–ચૈતન્યને તે ભૂલી જાય છે. જ્યારે આત્મા, પોતાના
જ્ઞાનસ્વભાવને સમસ્ત રાગાદિભાવોથી જુદો જ્ઞાનમાં લ્યે છે ત્યારે તેના અંતરમાં
અતીન્દ્રિય આનંદનો સ્વાદ આવે છે, શાંતિનું ઝરણું ઝરે છે. આવો અનુભવ કરવા
માટેની આ ધર્મકથા છે.