ગગનમાં તેઓ આનંદનથી ઊડે છે, આત્માનું સ્વસંવેદન કરીને અલ્પકાળમાં મોક્ષ પામે
છે. અને જેઓ સમયસાર વિપક્ષી છે –શુદ્ધઆત્માનો પક્ષ તોડીને રાગનો પક્ષ કરનારા
છે તેઓ સંસારની ચારગતિમાં ઝૂલે છે. અહો, ચૈતન્યનો પક્ષ કર્યો તેને રાગનો પક્ષ
છૂટીને મોક્ષસુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. આવા અદ્વિતીય–જગતચક્ષુ શુદ્ધ આત્માનું લક્ષ કરવું,
તેનું સ્મરણ કરવું તે મંગળ છે.
અભાવરૂપ જ છે. શુદ્ધ આત્માના અનુભવરૂપ જ્ઞાન, અને રાગથી ભિન્ન પડેલું જ્ઞાન,
તેને કાળભેદ નથી. શુદ્ધાત્માના અનુભવરૂપ જે જ્ઞાન છે તે પોતે આસ્રવોથી છુટું પડેલું
છે, તેથી તેને ભાવભેદ નથી તેમ કાળભેદ પણ નથી.
ભેદજ્ઞાન છે તે તો જ્ઞાનમય છે, તેમાં રાગાદિ કોઈ ભાવો નથી.
રાગ, એ બંનેનો સ્વાદ તદ્ન જુદો ધર્મી જાણે છે. ચૈતન્યનો શાંતરસ ચાખ્યો તે જીવ
કષાયના રસને પોતામાં ભેળવે નહિ. કષાયો (પછી અશુભ હોય કે શુભ, પાપ હો કે
પુણ્ય) તે ચૈતન્યથી વિરુદ્ધ જાત છે એટલે શાંતિના ઘાતક છે, ચૈતન્યની સાથે તેને મેળ
નથી. –આમ અત્યંત ભિન્નતા જાણનાર જીવને સમ્યક્પ્રકારે આસ્રવોથી નિવૃત્તિ થઈ
જાય છે.
પાછો મંદ પડી જાય, તેમાં સ્થિરતા હોતી નથી; તેમ પુણ્ય–પાપના ભાવો તે ચૈતન્યનો
સ્થિર ભાવ નથી, તે તો વાઈના વેગ જેવા છે; કોઈવાર શુભ, કોઈવાર અશુભ,
કોઈવાર તીવ્રવેગ, કોઈવાર મંદતા, એમ તે રાગાદિભાવો અસ્થિર અધુ્રવ છે.
ચૈતન્યભાવ સદા નિરાકુળ શાંતરસપણે ધુ્રવ રહે છે. આત્મા ચૈતન્ય ચૈતન્ય–ચૈતન્ય એમ
સદા ચૈતન્યપણે ધુ્રવ રહે છે, ચૈતન્ય મટીને તે અન્યથા થતો નથી. આ રીતે વાઈના