Atmadharma magazine - Ank 343
(Year 29 - Vir Nirvana Samvat 2498, A.D. 1972).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 6 of 64

background image
: ૪ : આત્મધર્મ : દ્વિ. વૈશાખ: ૨૪૯૮
૧૦ માટે કહે છે કે હે ભાઈ! આ શુદ્ધાત્માની વાતનું અપૂર્વ શ્રવણ તને મળે
છે. તેને તું શ્રવણમાત્ર ન રાખીશ, અનુભવરૂપ કરજે. જેને દ્રષ્ટિમાં લેતાં
અપૂર્વ સમ્યગ્દર્શન થાય ને આનંદ પ્રગટે એવા શુદ્ધાત્માની વાત તને
આત્માના વૈભવથી સંભળાવીએ છીએ. તો પરનું લક્ષ છોડીને આત્માના
જ્ઞાયક સ્વભાવને લક્ષમાં લઈને તેની ઉપાસના કરજે. આવી ઉપાસના
કરે તેને ‘શુદ્ધ’ કહીએ છીએ.
૧૧ જ્ઞાયક સ્વભાવના લક્ષે પર્યાયમાં જ્યારે શુદ્ધતારૂપે પરિણમ્યો ત્યારે
ત્રિકાળ શુદ્ધ’ છું–એમ ખબર પડી. જ્ઞાન પ્રગટ્યું ત્યારે તેમાં સ્વજ્ઞેયનું
ભાન થયું. જ્ઞાનમાં સ્વજ્ઞેય આવ્યા વગર ‘આ શુદ્ધ છે’ એમ કોણે
સ્વીકાર્યું? ત્રિકાળ શુદ્ધ આત્માને સ્વજ્ઞેયપણે જેણે સ્વીકાર્યો તેની દ્રષ્ટિ
પરમાંથી, રાગમાંથી ને પર્યાય ભેદમાંથી હટીને અંતરમાં વળી, ને
અતીન્દ્રિય આનંદનો નમૂનો અંદરમાંથી કાઢીને અનુભવ્યો. આનંદનો
પતાળકુવો ખોલીને તેનો સ્વાદ પર્યાયમાં અનુભવ્યો–આવો અનુભવ તે
અપૂર્વ મંગળ છે; તે મોક્ષ માટેનો માણેકસ્થંભ છે. આ રીતે આત્મામાં
મોક્ષનાં માણેકસ્થંભ રોપીને મંગલ–ઉત્સવની શરૂઆત થાય છે.
૧૨ જ્ઞાયકતત્ત્વને જાણનાર–અનુભવનાર જ્ઞાની, રાગને જાણે ત્યાં કાંઈ તેના
જ્ઞાનમાં રાગની ઉપાધિ નથી, જ્ઞાન રાગનું નથી, જ્ઞાન તો જ્ઞાન જ છે.
જ્ઞાનપણે જ જ્ઞાન પ્રકાશે છે, કાંઈ રાગપણે તે પ્રકાશતું નથી. ચૈતન્યનું
સ્વ–પરપ્રકાશપણું ખીલ્યું, તે સ્વ–જ્ઞેયને પ્રકાશતાં પણ જ્ઞાયક જ છે.
જ્ઞાનીનો જ્ઞાનભાવ છે તે રાગથી જુદો ને જુદો રહે છે.
૧૩ આવા જ્ઞાયકઆત્માની કથા તે ધર્મકથા છે; અને આવી ધર્મકથા જે
ખરેખર સાંભળે તેને પોતામાં ધર્મ પ્રગટ્યા વગર રહે નહિ. આવો ધર્મ
તે જ વીતરાગે કહેલો ધર્મ છે, ને તે ધર્મ ઉત્કૃષ્ટ મંગળ છે.
૧૪ જેને ‘શુદ્ધઆત્મા’ જાણવો છે તેને માટે આ વાત છે. જગતના બીજા
તત્ત્વો કેવા છે? કે પુણ્ય–પાપ વગેરે અશુદ્ધભાવો કેવા છે તે જાણવા ઉપર
જોર નથી. પણ પરભાવ વગરનો મારો શુદ્ધ આત્મા કેવો છે તે
જાણવાની જેને લગન છે તેને માટે આચાર્યદેવ અહીં નિજઆત્માના
વૈભવથી આત્માનું સ્વરૂપ દેખાડે છે.