Atmadharma magazine - Ank 345
(Year 29 - Vir Nirvana Samvat 2498, A.D. 1972).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 11 of 45

background image
:૮: આત્મધર્મ : અષાઢ: ૨૪૯૮
તેવી રીતે ત્રણ વાતોની વચ્ચે આ બધા લોક છે. જે ઉપર દેખાય છે તે સુરલોક છે. તે સુરલોકના
અગ્રભાગમાં મોક્ષશીલા છે, તેના પર અવિનશ્વર, અવિચલ, અનંતસિંદ્ધ બિરાજમાન છે. આપણે
જ્યાં રહીએ છીએ તે મધ્યમ લોક છે. હે શ્રાવકી! આ મધ્યલોકની નીચે અધોલોક છે. આ ઉર્ધ્વ,
મધ્ય અને અધો નામના ત્રણ લોકમાં જીવ બધેય ભરેલા છે, અને સુખ–દુઃખનો અનુભવ કરે છે.
ઉર્ધ્વલોકવાસી દેવોને આદિ લઈને નીચેના જે જીવ છે તેઓ બધા જન્મ–મરણનાં દુઃખ અનુભવે
છે. પરંતુ સાંભળો, સિદ્ધોને જન્મ–મરણનું દુઃખ નથી.
ક્્યારેક મનુષ્ય દેવ થાય છે, દેવ મનુષ્ય થાય છે, અને ક્્યારેક ને નારક થાય છે, તેમ જ
હાથી, પશુ, ફણિ ને વૃક્ષાદિ અનેક યોનિઓમાં જઈને કર્મવશ ભ્રમણ કરે છે. એ રીતે જીવોને
અનેક પ્રકારની પર્યાયો કર્મના કારણે પ્રાપ્ત થાય છે. આ જીવ ક્્યારેક દરિદ્ર કહેવાય છે, ક્્યારેક
ધનિક કહેવાય છે, ક્્યારેક સ્ત્રી થઈને અવતરે છે, ક્્યારેક પુરુષ થઈને. આ પ્રકારે કર્મના
સંયોગથી એ અનેક પ્રકારે દુઃખોનો અનુભવ કરે છે.
એવામાં વિદ્યામણિ હાથ જોડીને ઉપસ્થિત થઈ અને પૂછવા લાગી કે સ્વામી! આપે કહ્યું કે
સંસાર દુઃખમય છે, સિદ્ધલોકમાં સુખ છે તે અવિનાશી સુખ પ્રાપ્ત કરવાનો શો ઉપાય છે? અમોને
તેનો માર્ગ બતાવો.
સમ્રાટે કહ્યું દેવી! કર્મજાળનો જે નાશ કરે છે તેઓ બધા સિદ્ધોની પેઠે જ સુખી થાય છે.
વળી તેણે પ્રશ્ર પૂછયો કે સ્વામી! આપે એ તો ઠીક કહ્યું પરંતુ એ બતાવો કે કર્મને નાશ
કરવાનો ઉપાય શું છે? એનો મર્મ પણ અમને જરા સમજાવી દેજો.
દેવી! સાંભળો, જિનેન્દ્રભક્તિ, સિદ્ધભક્તિ આદિ સત્ક્રિયાઓથી તે કર્મનો નાશ કરવામાં
આવે છે. વિચાર કરવાથી તે જિનેન્દ્રભક્તિ તથા સિદ્ધભક્તિ ભેદ અને અભેદરૂપે બે પ્રકારની છે.
પોતાની સામે જિનેન્દ્ર ભગવાનની ને સિદ્ધોની પ્રતિકૃતિ રાખીને ઉપાસના કરવી તે ભેદભક્તિ છે.
પોતાના આત્મામાં જ તેમને બિરાજમાન કરીને ઉપાસના કરવી તે અભેદભક્તિ છે. વિશેષ શું?
પહેલાંં તો ભેદભક્તિના જ અભ્યાસની જરૂર છે. ભેદભક્તિ બરાબર અભ્યાસ થયા પછી
અભેદભક્તિનો અભ્યાસ કરે તો કર્મનો નાશ થઈ શકે છે. કર્મનો નાશ કરવા માટે
અભેદભક્તિપૂર્વક આરાધનાની જ પરમ આવશ્યકતા છે.