રાગની અશાંતિ ઊભી થઈ. પણ ચૈતન્યની શાંતિ જેણે દેખી નથી તેને શુભરાગ અગ્નિ
જેવો લાગતો નથી. અહા, ચૈતન્યની શાંતિનો સ્વાદ જેણે ચાખ્યો તે તો રાગથી છૂટો પડી
ગયો–પછી રાગ શુભ હો કે અશુભ, તે બધાય રાગ અશાંતિ છે– ઘોર સંસારનું મૂળ છે.
અરે, રાગમાં તે ચૈતન્યની શાંતિ કેમ હોય?
કાઢીશ; શુભરાગ તે કંઈ પરમાગમનો સાર નથી. પરમાગમનો સાર, પરમાગમનું
માખણ, પરમાગમનું રહસ્ય તો અંતરમાં શાંતિનો સાગર આત્મા છે, તેને અનુભવમાં
લે. અહો, અકષાયશાંતિનો સાગર આત્મા છે; એ અમૃતના દરિયામાંથી રાગના ઝેરનો
કણિયો ન નીકળે.
પર્યાયમાં ઓછી શુદ્ધતા હોય ત્યારે દ્રવ્યમાં શક્તિરૂપે વધારે છે–એમ પણ નથી. તેમ જ
અજ્ઞાનદશા વખતેય શુદ્ધ સ્વભાવ શક્તિપણે એવો ને એવો જ હતો–પણ તે વખતે તેનું
ભાન પોતાને ન હતું, ભાન થતાં હવે ખબર પડી કે અહા, જેવું શુદ્ધ તત્ત્વ અત્યારે
અનુભવમાં–શ્રદ્ધામાં આવ્યું એવું જ શુદ્ધ તત્ત્વ પૂર્વે પણ મારામાં હતું જ. –હવે તેનું ભાન
થતાં પર્યાય પણ શુદ્ધ થઈ. અહો, જેણે આવું શુદ્ધ તત્ત્વ પ્રતીતમાં લીધું–અનુભવમાં લીધું
તે સમ્યગ્દ્રષ્ટિને ધન્ય છે... મુનિઓ પણ તેની પ્રશંસા અને અનુમોદના કરે છે. આવા
તત્ત્વને અનુભવનારા મુનિવરો વંદનીય છે, ને સમ્યગ્દ્રષ્ટિઓ પણ પ્રશંસનીય છે.
લાભનો આ અવસર છે. ભાઈ, તું મુંઝાઈશ નહીં... અજ્ઞાનમાં ગમે તેટલો કાળ વીત્યો
પણ તારો સ્વભાવ મેલો થઈ ગયો નથી, તે તો એવો ને એવો શુદ્ધ છે; તેનું ભાન કરતાં
અજ્ઞાન ટળ્યું ને પરમ શાંતિ પ્રગટી; ત્યાં ધર્મી પોતાના કારણકાર્ય બંનેને શુદ્ધ જાણે છે.