Atmadharma magazine - Ank 354
(Year 30 - Vir Nirvana Samvat 2499, A.D. 1973).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 30 of 53

background image
: ચૈત્ર : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૨૭ :
અજ્ઞાનથી તે મિથ્યાત્વને સેવે છે, અને માને છે એમ કે હું તો સમ્યગ્દ્રષ્ટિ છું, – એને
તો સમ્યક્ત્વ શું છે તેની ખબર પણ નથી. અહો, રાગથી પાર અંતરનો જૈનમાર્ગ!
એની એને ખબર નથી.
અહો, જૈનમાર્ગ! ચૈતન્યની અનંત ગંભીરતા એમાં ભરી છે
અરે, જૈનમાર્ગ તો શું ચીજ છે! જગતથી નીરાળો ને રાગથીયે નીરાળો;
ચૈતન્યની અપૂર્વ શાંતિ જેમાં ભરી છે – આવો જૈનમાર્ગ એક ક્ષણ પણ સેવે તો
ભવના અભાવના ભણકાર આત્મામાં આવી જાય. રાગનો કોઈ અંશ જેમાં ભળે
નહિ એવો ચૈતન્યસ્વભાવ, તેની સન્મુખ થયેલા શ્રદ્ધા–જ્ઞાન પણ રાગ વગરના છે;
આવા શ્રદ્ધા–જ્ઞાન વડે જૈનમાર્ગ એટલે મોક્ષમાર્ગ શરૂ થાય છે. આવા આત્માના
શ્રદ્ધા–જ્ઞાન વગર ગમે તેવા શુભરાગ કરે તોપણ જૈનમાર્ગ શરૂ થતો નથી, એટલે કે
ધર્મ થતો નથી.
શુભ–અશુભ રાગ થાય ત્યાં ધર્મી પોતાના ચૈતન્યતત્ત્વને તે રાગથી ભિન્ન
અનુભવે છે, રાગમાં તન્મય થઈને વર્તતો નથી. જ્ઞાનસ્વરૂપ–આનંદસ્વરૂપ મારું
સ્વતત્ત્વ, તેમાં રાગના અંશનો પણ પ્રવેશ નથી, મારી ચૈતન્યસત્તાથી રાગ બહાર
છે–એમ ધર્મી બધાય રાગથી પોતાને જુદો જાણે છે. અજ્ઞાની અશુભ રાગને દુઃખ કહે
છે ને શુભ રાગમાં તેને સુખ લાગે છે, તેથી શુભ રાગથી જુદા જ્ઞાનના સ્વાદનો
તેને અનુભવ નથી. આત્મભાવ અને અનાત્મભાવની ભિન્નતાનું તેને ભાન નથી,
તેથી શુભરાગરૂપ વ્રતાદિ કરવા છતાં તે અજ્ઞાની–મિથ્યાદ્રષ્ટિ જ છે.
ધર્માત્માની જ્ઞાનપરિણતિમાં વૈરાગ્યનું અદ્ભુત બળ હોય છે.
પરમભાવમાં સ્થિર થઈને આત્માના આનંદનો સ્વાદ જેણે ચાખ્યો છે,
પોતાના સુખસાગરની થોડીક લહેજત જેણે ચાખી છે, તે ધર્માત્માની પરિણતિ
પરવિષયો અને પરભાવો તરફથી છૂટી–વિરક્ત હોય છે, એનું નામ વૈરાગ્ય છે.
અજ્ઞાનીને ‘સર્વ આગમધર’ એટલે કે શ્રુતકેવળી જેવો કહ્યો, પણ ખરેખર
આગમનો એકકેયભાવ તે સાચો સમજ્યો નથી કેમકે અંદરમાં બુદ્ધિ રાગના
અનુભવમાં જ રોકાયેલી છે, રાગથી જુદા જ્ઞાનનો અનુભવ તેને નથી; તે તો
રાગાદિ અનાત્મભાવને જ આત્મા માનીને અનુભવે છે, તેથી તે ગમે તેટલા
આગમ ભણેલો