: ચૈત્ર : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૪૫ :
સંતો બોલાવે છે
– આનંદના ધામમાં
સંસારમાં રાગમાં સૂતેલા અજ્ઞાની પ્રાણીઓને જગાડીને, આનંદના ધામમાં
બોલાવતાં શ્રીગુરુ કહે છે કે–
અરે જીવ! તું તો અતીન્દ્રિય આનંદરસનો સમુદ્ર છો. આનંદ જ તારું સ્વરૂપ છે,
ને તેને ભૂલીને તું આ રાગાદિ દુઃખભાવોને નિજપદ માનીને તેમાં મોહી રહ્યો છે,–એ તે
કાંઈ તને શોભે છે! તારું તો આનંદધામ છે, તે આનંદધામમાં તું આવ. રાગ તારું પદ
નથી.
અરે, દેખતો–જાગતો ચૈતન્યસ્વભાવ તું પોતે, અને પોતાના સ્વરૂપને તું ન દેખ,
ને રાગાદિ અજ્ઞાનભાવોને જ પોતાનું સ્વરૂપ માનીને તેનો જ અનુભવ કર એવું
મોહાંધપણું કાંઈ તને શોભતું નથી. આવું અંધપણું હવે તું છોડ....ને તારા ચૈતન્યમય
સ્વપદને દેખીને તેને અનુભવમાં લે.
અહા, ચૈતન્યપ્રભુ આત્મા! એ તે જ્ઞાનપદમાં વસે કે રાગમાં વસે? રાગ તો
ચૈતન્યપ્રભુને રહેવા માટે અપદ છે, ચૈતન્યપ્રભુ તો એક જ્ઞાનપદમાં જ રહેનારા છે. અરે
ચૈતન્યપ્રભુ! તને તારા ચૈતન્યપદના આનંદનું વેદન શોભે, રાગનાં વેદન તને ન શોભે.
‘રાગ’ કહેતાં તેની સાથે દ્વેષ, ક્રોધ–માન–માયા–લોભ, હર્ષ–શોક, શુભ–અશુભ
લાગણીઓ તે બધા પરભાવો સમજી લેવા. તે બધાય પરભાવોમાં ક્્યાંય ચૈતન્યનું
સ્થાન નથી, ચૈતન્યને માટે તે અસ્થાન છે, અપદ છે. ચૈતન્યપદ તો રાગ વગરનું છે.
ચૈતન્યમહારાજા તો સુખના ધામમાં વસે તેવા છે; તે રાગાદિ દુઃખના ભાવમાં
કેમ વસે? રાજા ઉકરડામાં સૂએ–એ તે કાંઈ તેને શોભે?–ના; એ તો તેને માટે અપદ છે.
રાજાનું સ્થાન તો હીરાજડિત સિંહાસનમાં હોય તેમ જગતમાં શ્રેષ્ઠ એવો આ
આત્મભગવાન જ્ઞાન–આનંદમય પોતાના શાંતિધામમાં વસનારો છે; તે રાગાદિ
અશુદ્ધભાવોના ઉકરડામાં લીન થઈને તેમાં સુખ માને–એ તે કાંઈ તેને શોભે? ના, એ
તો તેને માટે અપદ છે, દુઃખ છે, અશોભા છે, અસ્થાન છે. આત્મભગવાનનું સ્થાન તો
પોતાના અનંતગુણોની નિર્મળ પરિણતિમાં હોય. આ રીતે નિજપદ બતાવીને શ્રીગુરુ
તેને જગાડે છે કે અરે ભગવાન! તું જાગ! અપાર મહિમાથી ભરેલા તારા શુદ્ધ