: ૩૨ : આત્મધર્મ જેઠ : ૨૪૯૯ :
પરમાગમની મધુરી પ્રસાદી
શ્રુતપંચમી દિને સમયસાર–બંધઅધિકારના પ્રવચનમાંથી.
બંધઅધિકારમાં એમ બતાવ્યું કે શુદ્ધસ્વભાવરૂપ
નિશ્ચયનો આશ્રય તે જ એક બંધથી છૂટવાનો માર્ગ છે.
પરાશ્રયરૂપ જેટલો વ્યવહાર છે તે બધોય બંધનું જ
કારણ છે. માટે મુમુક્ષુએ નિશ્ચયનો આશ્રય કરીને
વ્યવહારનો આશ્રય છોડવા જેવો છે.
• વ્યવહારનો આશ્રય કરનાર જીવને કદી મુક્તિ થતી નથી; ને નિશ્ચયનો આશ્રય
કરનારને કદી બંધન થતું નથી, –આ સર્વસિદ્ધાંતનું તાત્પર્ય છે. માટે મુમુક્ષુઓ
ઉદાર જ્ઞાનવડે શુદ્ધનયનો આશ્રય કરો.
• જેમ પર સાથે એકત્વબુદ્ધિરૂપ અજ્ઞાનમય અધ્યવસાન છે (પછી તે હિંસાદિ
અશુભ હો કે અહિંસાદિ શુભ હો)–તે બંધનું જ કારણ છે, તેમ પરના
આશ્રયે થતા બધા ભાવો પણ બંધનું જ કારણ છે. તે સિદ્ધાંત સમજાવવા
અભવ્યનું દ્રષ્ટાંત આપ્યું છે કે જેમ અભવ્યજીવને વ્યવહારનો આશ્રય
કરવા છતાં કદી મુક્તિ થતી નથી તેમ વ્યવહારના આશ્રયવડે ભવ્યજીવને
પણ કદી મુક્તિ થતી નથી.
• કોઈ કહે કે એકાંત વ્યવહારનો આશ્રય કરનાર તો ન છૂટે–પણ નિશ્ચયસહિત
વ્યવહારનો આશ્રય કરે તો?–તો કહે છે કે તેમાં પણ જેટલો વ્યવહારનો આશ્રય
છે તેટલું તો બંધનું જ કારણ છે, અને જેટલો શુદ્ધનયનો આશ્રય છે તેટલું જ
મોક્ષનું કારણ છે.
• વીતરાગ ભગવાને કહેલી, રાગથી ભિન્ન જ્ઞાનના અનુભવરૂપ જે શુદ્ધનયની
આજ્ઞા, તેને તો અજ્ઞાની ઓળખતો નથી, ને ભગવાને કહેલાં વ્યવહાર જ્ઞાન–
શ્રદ્ધા–આચરણ ભગવાનની આજ્ઞા પ્રમાણે પરાશ્રયે બરાબર પાળે છે, પર
પરાશ્રય વગરના શુદ્ધાત્માના શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–ચારિત્રને જરાપણ જાણતો નથી, તેથી
તે જીવને