: અષાઢ : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૭ :
(ધર્માત્માની સાચી સંપદા)
મૂઢ લોકો બાહ્યલક્ષ્મીને જ સર્વસ્વ માને છે, તે લક્ષ્મી ખાતર અડધું
જીવન વેડફે છે ને અનેકવિધ પાપ બાંધે, છતાં તેમાં સુખ તો કદી મળતું
નથી. બાપુ! જ્ઞાનાદિ અનંત ચૈતન્યરૂપ તારી સાચી લક્ષ્મી તારા આત્મામાં
ભરી જ છે, તેને દેખ! તારી ચૈતન્યસંપદામાં બહારની અનુકૂળતા કે
પ્રતિકૂળતા કેવી? આવી ચૈતન્યસંપદાના ભાન વગર સાચી શાંતિ કે
શ્રાવકકપણું હોય નહીં. સમ્યગ્દ્રષ્ટિની દશા પુણ્ય પાપથી જુદી હોયે.
સમ્યગ્દ્રર્શનના પ્રતાપે ત્રણલોકમાં શ્રેષ્ઠ સંપદારૂપ સિદ્ધપદ મળે છે, પછી બીજી
કોઈ સંપદાનું શું પ્રયોજન છે? બાહ્યસંપદા એ ખરેખર સંપદા જ નથી.
* * * * *
રત્નકરંડ – શ્રાવકાચાર ગા. ૨૭ માંશ્રી સમંતભદ્રાચાર્ય કહે છે કે –
यदि पापनिरोधोन्यसम्पदा किं प्रयोजनम्।
अथ पापास्त्रवोस्त्यन्यसम्पदा किं प्रयोजनम्।।२७।।
ધર્મી – શ્રાવક વિચારે છે કે, જો મિથ્યાત્વાદિ પાપનો નિરોધ થઈ ગયો છે તો
પછી બીજી સંપત્તિનું મારે શું કામ છે? અને જો પાપનો આસ્રવ થતો હોય તો એવી
બીજી સંપદાનું મારે શું કામ છે? જે જીવ પાપનિરોધી છે તે સમ્યક્ત્વાદિ અંતરંગ
વિભૂતિવડે સ્વયં મહાન છે, તેને બાહ્યસંપદાની જરૂર નથી; અને જે જીવ પાપાસ્રવી છે
તે અંતરંગમાં દરિદ્રી છે, ભલે પછી બહારમાં તે વૈભવવાળો હોય, – તેનું કાંઈ જ મૂલ્ય
નથી.
સમ્યગ્દ્રષ્ટિ – શ્રાવક નિષ્કાંક્ષભાવથી એમ વિચારે છે કે જો મારી શ્રદ્ધા–જ્ઞાન
શાંતિરૂપી આત્મસંપદા મારી પાસે છે તો મારે બહારની સંપદાનું શું કામ છે? અને જ્યાં
એવી આત્મસંપદા ન હોય ત્યાં બાહ્યસંપદાના ઢગલા હોય તોપણ તેથી શું? જો મારે
સમ્યક્ત્વાદિ વડે આસ્રવનો નિરોધ છે તો તેના ફળમાં કેવળજ્ઞાનાદિ અનંત ચૈતન્ય