: ૬ : આત્મધર્મ : અષાઢ : ૨૪૯૯
પોતાના અંતરમાં તેનું જ ધ્યાન ધરવું. –આ ભગવાન જિનેન્દ્રદેવની આજ્ઞા છે, ને
સંતોએ આવું કાર્ય કર્યું છે. સંતોના સર્વ ઉપદેશનો સાર આમાં સમાય છે.
તારા હિતને માટે હે મુમુક્ષુ! આત્માને જ્ઞાનસ્વરૂપ જાણીને તેને ભાવજે. પુણ્યમાં
સુખ, કે જડની સામગ્રીમાં સુખ, કે તે જડની ક્રિયા મારી, – એમ એક ક્ષણમાત્ર પણ
ચિંતવીશ મા. પુણ્ય–પાપ તે તો જગતના ફંદ છે, આત્મા તો આનંદકંદ છે. આનંદ કંદમાં
રાગદ્વેષના ફંદ નથી. રાગ– દ્વેષથી જુદું તારું જ્ઞાન જ તને સુખ દેનાર છે. ભેદજ્ઞાન
સમાન કોઈ સુખ નથી, ભેદજ્ઞાન સિવાય કોઈ મોક્ષનું કારણ નથી. માટે હે મોક્ષાર્થી
જીવો! સર્વ પ્રયત્નથી આવા આત્માનું જ્ઞાન કરીને તેને જ ધ્યાવો. જગતના દંદ–ફંદ
છોડીને, અંતરમાં લાખ ઉપાયે પણ પોતાના આત્માને લક્ષમાં લ્યો, તેને જ ધ્યાવો; તે જ
બધી વાતનો સાર છે, લાખો શાસ્ત્રોનો સાર તેમાં સમાય છે.
* * * * *
સંસારમાં પુણ્યનાં ફળ હો કે પાપનાં ફળ હો, –તે બધા ‘સકળ જગત’ માં
આવી ગયા; આત્માનું જ્ઞાન તે બધાથી જુદું છે. એટલે શ્રીમદ રાજચંદ્રજી કહે છે કે –
સકળ જગત તે એઠવત અથવા સ્વપ્ન સમાન,
તે કહિયે જ્ઞાનીદશા બાકી વાચા જ્ઞાન.
સકળ જગતથી જુદા શુદ્ધ – બુદ્ધ – ચૈતન્યઘન–સુખધામ એવા પોતાનો જ્યાં
અનુભવ છે ત્યાં જ જ્ઞાનીદશા છે; એવા અનુભવ વગરનું તો બધું વાચા જ્ઞાન
એટલે કે પોપટિયું જ્ઞાન છે. તે માત્ર ગોખણિયું જ્ઞાન છે, સાચું જ્ઞાન નથી.
સંસારને અસાર જાણી, સારભૂત ચૈતન્યને સાધવા પ્રભુ ગીરનારધામ પધાર્યા.