વિદ્યમાન વર્તે છે. આવા પરમસ્વભાવી આત્માને શ્રદ્ધા–જ્ઞાનમાં લઈને તેનું ચિંતન કર્યું
ત્યાં સમસ્ત પરભાવો તે ચિંતનમાંથી છૂટી ગયા, એટલે ત્યાં સહેજે પરભાવોનું
પ્રત્યાખ્યાન થઈ ગયું. આવો સહજસ્વભાવી આત્મા જેણે જાણ્યો નથી તેને તેનું ચિંતન
પણ હોતું નથી એટલે પરભાવનો ત્યાંગ પણ તેને હોતો નથી. જેના શ્રદ્ધાજ્ઞાન તો
રાગાદિ પરભાવોના ગ્રહણમાં જ રોકાઈ ગયેલા છે તેને પરભાવનું પ્રત્યાખ્યાન કેવું?
અનુભૂતિ જો ન કર તો પછી જીવનમાં કરવાનું શું છે? અરે, મુંબઈમાં દેવનારના
કત્તલખાનામાં લાખોના હિસાબે પશુઓ કપાશે – એમ સાંભળતા કેવી કંપારી છૂટે છે?
પણ બાપુ! અનંતવાર આત્મભાન વગર તું સંસારમાં કષાયો, અને અજ્ઞાનથી સંસારમાં
રખડતાં તે પોતે કસાઈપણે એવા કારખાના અનંતવાર માંડ્યા. હવે આવા અવસરમાં
પ્રમાદ કરવા જેવું નથી. જેના અનુભવની વીણાનો ઝંકાર થતાં પર્યાયમાં અતીન્દ્રિય
આનંદના વેદનથી આત્મા ડોલી ઊઠે છે – એવો હું પોતે જ છું – એમ જ્ઞાની અંતર્મુખ
થઈને આત્માને ચિંતવે છે.
ન કરે તેને તેનું ધ્યાન કે ચિંતન ક્્યાંથી હોય? ધર્મી તો કહે છે કે અમારી અનુભૂતિમાં
કેવળજ્ઞાનની મૂર્તિ પરમસ્વભાવી આત્મા જયંવત વર્તે છે, તે પોતે વિદ્યમાન વર્તે છે;
અમારી શ્રદ્ધામાં અમારા જ્ઞાનમાં અમારા વેદનમાં તે આવ્યો છે તેથી તે જયવંત છે, તેને
જ અમે સ્વતત્ત્વપણે ચિંતવીએ છીએ, તેમાં કોઈ પરભાવનો કદી પ્રવેશ નથી. અરે, એક
ક્ષણ પણ આવું આત્માનું ચિંતન તો કર! આવા ચિંતનની ક્ષણ તે અપૂર્વ ક્ષણ છે –
જાણે – જુએ જે સર્વ, તે હું એમ જ્ઞાની ચિંતવે. ૯૭.
નથી, – આવો હું છું એમ જ્ઞાની ચિંતવે છે.