Atmadharma magazine - Ank 357
(Year 30 - Vir Nirvana Samvat 2499, A.D. 1973).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 22 of 41

background image
: અષાઢ : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૧૯ :
વ્યવહાર છે તેને લીધે નિશ્ચય થાય છે –એમ નથી; પણ તે વખતે શુદ્ધાત્માનો
આશ્રય છે તેથી જ નિશ્ચય છે.
* નવતત્ત્વના વિકલ્પો છે માટે સમ્યગ્દ્રર્શન છે – એમ નથી;
શુદ્ધઆત્માનો આશ્રય છે તેથી જ સમ્યગ્દ્રર્શન છે.
* શાસ્ત્રોનું જાણપણું છે માટે સમ્યગ્જ્ઞાન છે – એમ નથી;
શુદ્ધઆત્માનો આશ્રય છે તેથી જ સમ્યગ્જ્ઞાન છે.
* છકાયજીવોની દયાનો શુભરાગ છે માટે ચારિત્ર છે – એમ નથી;
શુદ્ધાત્માનો આશ્રય છે તેથી જ સમ્યક્ચારિત્ર છે.
– આ રીતે નિશ્ચયથી શુદ્ધઆત્મા જ સમ્યગ્દ્રર્શન –જ્ઞાન –ચારિત્ર છે.
– આવા નિશ્ચય શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–ચારિત્ર હોય ત્યાં તેની સાથે કદાચ ભૂમિકાઅનુસાર
નવતત્ત્વના વિકલ્પો, શાસ્ત્રનું જ્ઞાન, કે છકાયજીવોની દયાનો ભાવ – એવો વ્યવહાર
હોય, તોપણ તેનું કર્તૃત્વ ધર્મીને નથી, ને તે વ્યવહારના આશ્રયે કાંઈ ધર્મીના શ્રદ્ધા–
જ્ઞાન–ચારિત્ર ટક્યા નથી; તે વખતે અંદર તેનાથી પણ પાર જે શુદ્ધાત્માનો આશ્રય છે તે
જ મોક્ષનું કારણ છે. – આમ જાણીને મુમુક્ષુઓએ શુદ્ધાત્માના આશ્રયનું સેવન કરવું ને
વ્યવહારના આશ્રયની બુદ્ધિ છોડાવી, – એમ ભગવાનનો ઉપદેશ છે.
ધર્માત્માની દ્રષ્ટિ
શુદ્ધાત્માની દ્રવ્યદ્રષ્ટિ થતાં, પર્યાય અંતરમાં
શુદ્ધસ્વભાવ સાથે અભેદ થઈ, ત્યાં તેમાં રાગાદિનું કર્તૃત્વ કેમ
રહે? માટે દ્રવ્યદ્રષ્ટિવંત ધર્માત્માને રાગાદિનું અકર્તાપણું જ છે,
સમ્યક્ત્વાદિ નિર્મળભાવનું જ કર્તાપણું છે. શુદ્ધાત્મા હું – એવા
વેદનમાં ‘રાગ તે હું’ એવું વેદન કેમ આવે? શુદ્ધાત્મામાં જેની
દ્રષ્ટિ નથી ને રાગમાં જ જેની દ્રષ્ટિ છે એવા અજ્ઞાનીને જ
પરાશ્રિત ભાવમાં રાગાદિનું કર્તાપણું છે. જ્ઞાનીને શુદ્ધાત્માની
દ્રષ્ટિમાં રાગાદિનું અકર્તાપણું જ છે. ધર્મીના ચૈતન્યઘટમાં તો
પરમાત્મા વસ્યા છે, તેમાં રાગ રહી શકે નહીં.