સમ્યકત્વનું લક્ષણ છે. –આ ધર્મનું મૂળ છે.
સ્વસંવેદન–પ્રત્યક્ષ છે, રાગથી પાર છે. આવી નિઃશંક અનુભવદશા વગર
સમ્યકત્વ હોતું નથી.
આ અતીન્દ્રિય મહા આનંદ અને શાંતિના સ્વાદરૂપે જેનું વેદન થયું તે જ
મારું સ્વરૂપ છે, તે જ હું છું; અનાદિથી રાગ–દ્વેષ–અશાંતિનો જે સ્વાદ
અનુભવ્યો–તે હું નહિ, તે મારું સ્વરૂપ નહિ. –આમ પરભાવોથી અત્યંત
ભિન્ન પોતાના ચૈતન્યસ્વાદનું વેદન તે સમ્યગ્દર્શન છે. સમ્યગ્દર્શનની સાથે
અનંતગુણની નિર્મળતાનું વેદન છે. સ્વસંવેદનમાં અભેદપણે અનંતગુણના
આનંદનો સ્વાદ ભર્યો છે.
તે ધર્મ છે, તેમાં જ ધર્મીનો પ્રેમ ને ઉત્સાહ છે; રાગમાં કે રાગના ફળમાં
ધર્મીને ઉત્સાહ નથી. મોક્ષદશાને સાધવાનો તેને ઉત્સાહ છે, રત્નત્રયમાર્ગનો
તેને ઉત્સાહ છે; રાગનો–પુણ્યનો–સંસારનો તેને ઉત્સાહ નથી.
પંચપરમેષ્ઠીપ્રત્યે પ્રમોદ આવે છે. સંસારના પ્રેમ કરતાં ધર્મનો પ્રેમ અને
ઉત્સાહ ધર્મીને વધુ હોય છે. અંતરમાં તો તે શુભરાગથી પણ પાર
ચૈતન્યતત્ત્વની પરમપ્રીતિ છે. ચૈતન્યસ્વરૂપના શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–આચરણરૂપ જે
જ્ઞાનચેતના છે તે જ પરમાર્થધર્મ છે, તે જ જૈનશાસન છે; ને એવા
રત્નત્રયવંત નિર્ગ્રંથ મુનિરાજનું દર્શન, તે દર્શનનો માર્ગ છે, તે જૈનમાર્ગ છે.
ગઈ, સંસારભાવથી તે વિરક્ત થયો, અને ચૈતન્યના વીતરાગભાવરૂપ
મોક્ષમાર્ગપ્રત્યે તે ઉત્સાહિત થયો. –આવા સંવેગ અને નિર્વેદ ધર્માત્માને હોય
છે. જ્ઞાનચેતનારૂપ આત્મધર્મનો જેને પ્રેમ લાગ્યો, તેનો ચૈતન્યરસ જેણે
ચાખ્યો, તે હવે બીજાનો પ્રેમ નહિ કરે ચૈતન્યનો અમૃતરસ ચાખ્ખા પછી
વિભાવના ઝેરને કોણ ચાહે?