છે– આવો મોક્ષમાર્ગ સમ્યગ્દર્શન થતાં ચોથા ગુણસ્થાને શરૂ થાય છે. સિદ્ધપ્રભુના
આનંદનો નમુનો ચાખતું સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ્યું ત્યાં એકસાથે અનંતગુણમાં નિર્મળ કાર્ય
થવા માંડ્યું છે.
સંબંધી દોષનો અભાવ હોવાથી તે સમ્યગ્દર્શનને ‘ગુણ’ કહેવાય છે. મિથ્યાત્વ તે
મલિનતા ને દોષ છે, તેની સામે સમ્યગ્દર્શન તે પવિત્ર ગુણ છે, તેમાં શુદ્ધતા છે,
નિર્મળતા છે તેથી તેને ગુણ કહ્યો. તેમાં અભેદ આત્માની નિર્વિકલ્પ પ્રતીત છે, તે
મોક્ષપુરીમાં પ્રવેશવાનો દરવાજો છે.
પૂરું થાય. સમ્યગ્જ્ઞાન સ્વ–પરને, ભેદ–અભેદને, શુદ્ધ–અશુદ્ધને, બધાયને જેમ છે તેમ
જાણીને પોતાના આત્માને પરભાવોથી ભિન્ન સાધે છે.
આત્માનો સ્વીકાર છે. સમ્યગ્દર્શનપર્યાયમાં સ્વસન્મુખતા છે, સમ્યગ્દર્શનમાં
પરસન્મુખતા નથી. શું પર સામે જોયે સમ્યગ્દર્શન થાય છે? –ના; કોઈ પરની સામે
જોયેથી (દેવ–ગુરુની સન્મુખતાથી પણ) સમ્યગ્દર્શન થતું નથી. પોતાના ભૂતાર્થ
આત્માની સન્મુખતાથી જ સમ્યગ્દર્શન થાય છે. સમ્યગ્દર્શન–પર્યાય શ્રદ્ધા ગુણની છે, ને
શ્રદ્ધાગુણ આત્માનો છે, તો આત્માની સન્મુખ થયા વગર સમ્યગ્દર્શન પર્યાય ક્્યાંથી
થશે? શ્રદ્ધાગુણ ને તેની સમ્યગ્દર્શનપર્યાય તે તો આત્માનું નિજસ્વરૂપ છે; તે
નિજસ્વરૂપની સન્મુખ થતાં તે પોતે શ્રદ્ધાગુણની નિર્મળપર્યાયરૂપે પરિણમે છે. આ
જીવનો શ્રદ્ધાગુણ કાંઈ બીજા કોઈ દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્ર પાસે નથી, – કે તેમાંથી
સમ્યગ્દર્શનપર્યાય આવે! શ્રદ્ધાગુણ જ્યાં હોય ત્યાંથી તેની સમ્યગ્દર્શનપર્યાય આવે.
શ્રદ્ધાગુણ આત્મવસ્તુનો છે તેની અખંડ પ્રતીત વડે સમ્યક્ત્વરૂપ શુદ્ધપર્યાય પ્રગટે છે.
સમ્યક્ત્વની જેમ બધા ગુણોની શુદ્ધપર્યાયો પણ સ્વાશ્રયે પ્રગટે છે–એમ સમજી લેવું.