Atmadharma magazine - Ank 360
(Year 30 - Vir Nirvana Samvat 2499, A.D. 1973).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 31 of 45

background image
: ર૮ : આત્મધર્મ : આસો ર૪૯૯ :
શું આત્માનો કોઈ ગુણ રાગમાં છે? – ના;
–તો રાગની સન્મુખતાથી કોઈ ગુણ પ્રગટે નહિ.
શું આત્માનો કોઈ ગુણ નિમિત્તમાં છે? – ના;
–તો નિમિત્તની સન્મુખતાથી કોઈ ગુણ પ્રગટે નહિ.
શું આ આત્માનો કોઈ ગુણ દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્ર પાસે છે? –ના;
–તો તેમની સન્મુખતાથી કોઈ ગુણ પ્રગટે નહીં.
ભગવાન આત્માના સર્વે ગુણો પોતામાં જ છે, બીજે ક્યાંય નથી; માટે આત્માની
પોતાની સામે જોયે જ સર્વે ગુણો પ્રગટે છે, પર સામે જોયે કોઈ ગુણ પ્રગટતો નથી.
ત્રિકાળી ગુણસ્વભાવ પોતામાં છે તેની સન્મુખ થતાં જ સમ્યગ્દર્શન થયું, સમ્યગ્જ્ઞાન
થયું, આનંદ પણ થયો, ને અનંતગુણની નિર્મળતાના વેદનસહિત મોક્ષમાર્ગ ખૂલી
ગયો... પોતાનું આનંદમય સ્વઘર જીવે દેખી લીધું.
હે ભાઈ! આ તારા નિજઘરની વાત છે. તારા સ્વઘરની વાત તું હોંશથી સાંભળ.
અનાદિથી રાગાદિ પરઘરને જ પોતાનું માન્યું હતું; અહીં સર્વજ્ઞ પરમાત્મા અને સંતો
તને તારું સ્વઘર બતાવે છે, ને અંતરમાં મોક્ષના દરવાજા ખુલી જાય છે. સમ્યગ્દર્શન તો
ધર્મનો મૂળ એકડો છે, તેને ભૂલીને જીવ જે કાંઈ કરે તેનાથી જન્મ–મરણના આરા નહિ
આવે. માટે, જે અનંતકાળમાં પૂર્વે નથી કરેલ અને જે પ્રગટ કરતાં જ જન્મ–મરણનો
અંત આવીને મોક્ષ તરફનું પરિણમન શરૂ થઈ જાય છે. –એવું સમ્યગ્દર્શન શીઘ્ર
આરાધવા યોગ્ય છે. તે સમ્યગ્દર્શન સહિત સમ્યગ્જ્ઞાનની વિશેષ આરાધનાનું વર્ણન
ચાલે છે.
સમવસરણની વચ્ચે ગણધરો અને સો ઈંદ્રોની ઉપસ્થિતિમાં સર્વજ્ઞવીતરાગ
ભગવાનની દિવ્યવાણી છૂટતી હતી, ગણધર ભગવંતો તે ઝીલતા હતા; તે ઝીલીને
ગણધરોએ તેમ જ કુંદકુંદાચાર્ય વગેરે વીતરાગી સંતોએ જે સમયસારાદિ પરમાગમો
રચ્યા, તેની જ પરંપરા જૈનમાર્ગમાં ચાલી રહી છે; તેને અનુસરીને જ પં. દૌલત
રામજીએ આ છઢાળાની રચના કરી છે. તેમાં કહે છે કે હે જીવ! તારા સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–
આનંદ વગેરેની ખાણ જડમાં નથી, રાગમાં નથી, વિકલ્પમાં નથી, તારા આત્માનો
શ્રદ્ધાગુણ જ તારા સમ્યગ્દર્શનની ખાણ છે, તારો જ્ઞાનગુણ જ તારા જ્ઞાનની ખાણ છે,
તારો આનંદગુણ જ મહાઆનંદની ખાણ છે; અનંતગુણની ખાણ તારા આત્મામાં છે,
આવા આત્માની સન્મુખ થતાં આત્માના શ્રદ્ધા વગેરે અનંતગુણોનું સમ્યક્