Atmadharma magazine - Ank 361
(Year 31 - Vir Nirvana Samvat 2500, A.D. 1974).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 23 of 53

background image
: ૨૦ : આત્મધર્મ : કારતક : ૨૫૦૦
મુનિલિંગને ગૃહીલિંગ–એ લિંગો ન મુક્તિમાર્ગ છે,
ચારિત્ર–દર્શન–જ્ઞાનને બસ મોક્ષમાર્ગ જિનો કહે.
માટે હે જીવ! તું તારા આત્માને સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રરૂપે પરિણમાવીને
તન્મય પરિણામવાળો થા. અરિહંતોને કાયા છે પણ કાયાની માયા નથી.–‘કાયાની
વિસારી માયા, સ્વરૂપે શમાયા એવા, નિર્ગ્રંથનો પંથ ભવઅંતનો ઉપાય છે.’ જે
શરીરને (દ્રવ્યલિંગને) મોક્ષનું કારણ માને તેને શરીરની મમતા છૂટે જ નહીં.
ભગવંતોએ તો શરીરને મોક્ષમાર્ગ નહીં જાણતા થકા તેનું મમત્વ છોડ્યું ને રત્નત્રયના
સેવનવડે મોક્ષ પામ્યા. તું પણ તારા આત્માને આવા મોક્ષમાર્ગમાં જોડ.–આ સિદ્ધ
ભગવાનના સમાચાર છે.
શુદ્ધજ્ઞાનમય આત્મા છે, તે અમૂર્તિક છે; આવા શુદ્ધજ્ઞાનમય આત્મામાં દેહ કે
રાગાદિ ભાવો નથી; દેહથી ને રાગથી પાર એવા શુદ્ધજ્ઞાનમય આત્માનું સેવન તે જ
મોક્ષમાર્ગ છે, પરંતુ એનાથી ભિન્ન એવું દ્રવ્યલિંગ (–નગ્નશરીર કે મહાવ્રતાદિના
વિકલ્પો) તે કોઈ મોક્ષમાર્ગ નથી.
શુદ્ધજ્ઞાનસ્વભાવની સન્મુખતાથી પોતે આવા
મોક્ષમાર્ગના ઉપાસક થઈને આચાર્યદેવ બધાય અર્હતદેવોને સાક્ષીપણે
ઉતારીને કહે છે કે અહો! બધાય ભગવાન અર્હંતદેવોએ આવા દર્શન–જ્ઞાન–
ચારિત્રની જ મોક્ષમાર્ગપણે ઉપાસના કરી છે–એમ જોવામાં આવે છે.
અમે તો
દેહાદિ દ્રવ્યલિંગનું મમત્વ છોડીને, શુદ્ધજ્ઞાનના સેવન વડે દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રની
ઉપાસનાથી મોક્ષમાર્ગ સાધી રહ્યા છીએ, ને બધાય અર્હંત ભગવંતોએ પણ આ જ રીતે
મોક્ષમાર્ગની ઉપાસના કરી હતી એમ નિઃશંકપણે અમારા નિર્ણયમાં આવે છે.
જો દેહમય લિંગ કે તે તરફના શુભવિકલ્પો તે મોક્ષનું કારણ હોય તો અર્હંત–
ભગવંતો તેનું મમત્વ છોડીને દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રની ઉપાસના શા માટે કરત? દ્રવ્ય–
લિંગથી જ મોક્ષ પામત!–પરંતુ અર્હંતભગવંતોએ તો દેહાદિથી ને રાગાદિથી વિમુખ
થઈને, શુદ્ધજ્ઞાનમય ચિદાનંદતત્ત્વની સન્મુખતા વડે દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રની જ ઉપાસના
કરી; માટે એ નક્કી થયું કે દેહમય લિંગ તે મોક્ષમાર્ગ નથી, રાગ પણ મોક્ષમાર્ગ નથી,
પરમાર્થે દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રની ઉપાસના તે જ મોક્ષમાર્ગ છે. દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રની
ઉપાસના કઈ રીતે થાય? કે શુદ્ધ જ્ઞાનમય આત્માના સેવનથી જ તે રત્નત્રયરૂપ
મોક્ષમાર્ગની ઉપાસના થાય છે.