Atmadharma magazine - Ank 361
(Year 31 - Vir Nirvana Samvat 2500, A.D. 1974).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 37 of 53

background image
: ૩૪ : આત્મધર્મ : કારતક : ૨૫૦૦
તું શુદ્ધભાવથી સમ્યક્ત્વને ધારણ કર. અહો, ચૈતન્યના અનંત ગુણરૂપી રત્નો, તેમાં
સારભૂત રત્નત્રય, તેમાં પણ સમ્યગ્દર્શન પ્રથમ મુખ્ય છે, તે મોક્ષનું પ્રથમ પગલું છે.
શુભરાગ તે મોક્ષનું પગલું નથી, સમ્યગ્દર્શન તે મોક્ષનું પ્રથમ સોપાન છે. એ સમ્યગ્દર્શન
વગર શુભરાગની બધી ક્રિયાઓ ધારણ કરે તો પણ તેમાં કાંઈ પરમાર્થ નથી. રાગ તે
કાંઈ ચૈતન્યનો અંતરંગભાવ નથી. સમ્યગ્દર્શન તે ચૈતન્યનો અંતરંગભાવ છે. તેથી કહે
છે કે–
મોક્ષ મહેલકી પરથમ સીડી, યા વિન જ્ઞાન–ચરિતા–
સમ્યકતા ન લહે, સો દર્શન ધારો ભવ્ય પવિત્રા.
જ્ઞાન કે ચારિત્ર તે સમ્યગ્દર્શન વગર સાચાં નથી, એટલે તે મોક્ષમાર્ગમાં કાંઈ
ઉપયોગ નથી. સમ્યગ્દર્શન સહિતનાં જ્ઞાન ને ચારિત્ર તે જ મોક્ષમાર્ગ છે, તે જ કાર્યકારી
છે, હે ભાઈ! રાગની ક્રિયામાં કે શાસ્ત્રના એકલા જાણપણામાં સમ્યગ્દર્શન નથી,
ચૈતન્યની અનુભૂતિથી તે બાહ્ય છે. તેનાથી પાર અંતરંગ ચૈતન્યની અનુભૂતિ કરે તો જ
સમ્યગ્દર્શન થાય છે. સમ્યગ્દર્શન તે મોક્ષમાર્ગનું કર્ણધાર છે.
અહો, આવું સમ્યગ્દર્શન કરે તે જીવ આરાધક છે; ભલે ચારિત્ર ઓછું હોય,
ત્યાગ ઓછો હોય, તોપણ તે આરાધક છે. હે જીવ! જૈનદર્શનમાં કેવળીપ્રભુએ મોક્ષ–
માર્ગમાં જેવા સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર કહ્યાં છે તેવા જ ઓળખીને તેની શ્રદ્ધા બરાબર
કરજે. તેમાંથી અત્યારે તારાથી થાય એટલું તો ચારિત્ર પણ કરજે. કરવા જેવી તો પૂર્ણ
વીતરાગ–ચારિત્રદશા છે. પણ તેમ ન થઈ શકે ને રાગ રહી જાય, તો તે રાગને ધર્મ ન
માનીશ, રાગને મોક્ષનો માર્ગ ન માનીશ. વીતરાગમાર્ગની શ્રદ્ધા છોડીને જો રાગને ધર્મ
માનીશ તો તને મિથ્યાત્વ થશે. વીતરાગમાર્ગની શ્રદ્ધા રાખીશ તો તારું સમ્યગ્દર્શન અને
આરાધકપણું ટકી રહેશે.
અનંતા તીર્થંકરોએ સાધેલો, ને સમવસરણમાં ગણધરાદિની સભા વચ્ચે જાહેર
કરેલો જે જૈનમાર્ગ, તેમાં ગોટા વાળીશ મા; માર્ગને વિપરીત માનીશ મા. મૂળ માર્ગની
શ્રદ્ધા રાખીને તારાથી થાય તેટલું કરજે, ને બીજાની ભાવના રાખજે. નિર્ગ્રંથ મુનિપણું
પોતાથી ન પળાય તો કાંઈ વસ્ત્રસહિત મુનિપણું ન મનાય. જો વસ્ત્રસહિત મુનિપણું
માનીશ તો તીર્થંકરોની વિરાધના થશે, ને વીતરાગમાર્ગથી તું ભ્રષ્ટ થઈ જઈશ. બાપુ!
જૈનમાર્ગમાં રાગનો સૂક્ષ્મ કણ પણ ન પાલવે, એટલે કે રાગનો કોઈ કણ મોક્ષમાર્ગ
તરીકે ન મનાય.