Atmadharma magazine - Ank 361
(Year 31 - Vir Nirvana Samvat 2500, A.D. 1974).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 38 of 53

background image
: કારતક : ૨૫૦૦ આત્મધર્મ : ૩૫ :
અરે જીવ! ચોરાશીના અવતારનાં દુઃખોથી છૂટવું હોય તો પરમ બહુમાનપૂર્વક તું
જૈનદર્શનની શ્રદ્ધા રાખજે, અને તારાથી થઈ શકે તેટલી વીતરાગમાર્ગની આરાધના
કરજે. ન થઈ શકે તો શ્રદ્ધા રાખજે પણ બીજું માનીશ મા; માર્ગને બગાડીશ મા.
ચારિત્રદોષ હોય તેને ચારિત્રદોષ તરીકે જાણજે; પણ તે દોષને માર્ગમાં ખતવીશ નહિ.
માર્ગ તો જેમ છે તેમ રાખજે.
અહા, વીતરાગી ચૈતન્યશાંતિનું વેદન સમ્યગ્દર્શનમાં છે. તે શાંતિમાં કષાયનો
(શુભરાગનો પણ) કણ કેમ સમાય? શુભરાગ પણ જાત તો કષાયની જ છે, તે કાંઈ
ચૈતન્યની શાંતિની જાત નથી. સમકિતી પણ પોતાની અવસ્થામાં જેટલા રાગાદિ ભાવો
છે તેને દોષ તરીકે જાણે છે. જ્ઞાનધારામાં રાગધારાને ભેળવતા નથી. જેટલી જ્ઞાનધારા
છે તેને તો મોક્ષમાર્ગ જાણે છે અને જેટલી રાગધારા છે તેને બંધમાર્ગ જાણે છે.
જ્ઞાનધારામાં ચૈતન્યસ્વાદનું વેદન છે; તે વેદન કાંઈ રાગધારામાં નથી. રાગધારામાં તો
દુઃખનું વેદન છે. ચૈતન્યના સ્વાદની મધુરતા પાસે જગતનો રસ ધર્મીને ઊડી ગયો છે.
સમ્યગ્દર્શનમાં આવો ચૈતન્યસ્વાદ છે. આવા સમ્યગ્દર્શનને હે જીવ! તું અત્યંત ભક્તિથી
ધારણ કર. તે ઉપરાંત સમ્યક્ ચારિત્રનું પણ જેટલું પાલન થઈ શકે તેટલું જરૂર કર.
આવો ઉપદેશ ભગવાન કેવળી–જિનદેવના માર્ગમાં છે. અહો, આવો સુંદર માર્ગ! તેને
પામીને હે જીવ! તું બીજા મિથ્યામાર્ગ સામે જોઈશ નહીં.
જિનવરદેવે કહેલા મોક્ષમાર્ગમાં પ્રથમ કર્ણધાર તો સમ્યગ્દર્શન છે. ચારિત્રદશા–
મુનિપણું લ્યે તેને જ સમ્યગ્દર્શન માની શકાય–એમ કાંઈ નથી. મુનિદશાનું ચારિત્ર ન
હોય તોપણ સમ્યગ્દર્શન ધર્મીને હોય છે. હા, સમ્યગ્દર્શનની સાથે સમ્યગ્દર્શનને યોગ્ય
ચારિત્ર (કુદેવ–કુગુરુ–કુધર્મનો ત્યાગ, અભક્ષ્ય ભક્ષણનો ત્યાગ વગેરે આચરણ) જરૂર
હોય. પણ સમ્યગ્દર્શન વગર સમ્યક્ચારિત્રદશા તો કદી ન હોય. સમ્યગ્દર્શનસહિત
સમ્યક્ચારિત્રદશા પણ હોય તો–તો મોક્ષમાર્ગમાં તે ખૂબ શોભી ઊઠે છે, તે તો ઉત્તમ છે.
પણ કોઈને તેવી ચારિત્રદશા ન હોય તો તેથી કાંઈ તેના સમ્યગ્દર્શનની કિંમત ઘટી ન
જાય. સમ્યગ્દર્શન વડે પણ તેનું આરાધકપણું બરાબર ટકી રહેશે. માટે હે જીવો! તમે
ભાવથી આવા ઉત્તમ સમ્યગ્દર્શનને ધારણ કરો.
અહો, સમ્યગ્દર્શન આત્માના અપાર મહિમાને ઝીલે છે; તે સમ્યગ્દર્શનની કિંમત
બહારના કોઈ પદાર્થવડે થઈ શકે નહિ. જે જીવ બહારના પદાર્થવડે કે રાગવડે
સમ્યગ્દર્શનની કિંમત કરવા માંગે છે તેણે સમ્યક્ત્વના અપાર મહિમાની ખબર નથી. અરે,