Atmadharma magazine - Ank 362
(Year 31 - Vir Nirvana Samvat 2500, A.D. 1974).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 23 of 45

background image
: ૨૦ : આત્મધર્મ : માગશર : રપ૦૦
કરવા છતાં જીવ સંસારમાં ને સંસારમાં જ ભમે છે; શુભરાગની ક્રિયાઓ પણ
અનિષ્ટ ફળવાળી છે. માટે હે જીવ! તું પ્રયત્નપૂર્વક આત્માનું સ્વરૂપ જાણીને તેની
શ્રદ્ધા કર...તેના વડે તું મોક્ષને પામીશ.
જૈનશાસન તો સમ્યક્ત્વાદિ શુદ્ધ ભાવમાં છે, રાગમાં કે જડની ક્રિયામાં
જૈનશાસન નથી. જૈનશાસનમાં ભગવાને મોહરહિત સમ્યક્ત્વાદિ શુદ્ધભાવને જ
ધર્મ અને મોક્ષમાર્ગ કહ્યો છે, શુભરાગને જૈનશાસનમાં પુણ્ય કહ્યું છે, પણ તેને
મોક્ષમાર્ગ નથી કહ્યો. શુભરાગ તે તો મોહનો અંશ છે, તે કાંઈ મોક્ષમાર્ગનો કે
ધર્મનો અંશ નથી. માટે હે ભવ્ય! ભાવપૂર્વક તું શુદ્ધભાવને જાણ; પ્રયત્નવડે તું
આત્માનું સ્વરૂપ જાણ...તેના વડે મોક્ષ થશે. આત્માને જાણ્યા વગર, શુભરાગની
ક્રિયાઓ વડે કાંઈ મોક્ષ નહિ થાય, સંસારભ્રમણ જ થશે. માટે હે ભવ્ય! મોક્ષને
અર્થે તું આત્માને જાણવાનો ઉદ્યમી થા.
મોક્ષનું કારણ તો શુદ્ધ આત્માના શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–આચરણ છે, રાગ કાંઈ મોક્ષનું
કારણ નથી. પહેલાંં આત્માના સ્વરૂપનો વિચાર હોય કે હું જ્ઞાન છું; રાગ અને
જ્ઞાન એક સ્વાદવાળા નથી પણ ભિન્ન સ્વાદવાળા છે;–આમ ભેદજ્ઞાનના વિચાર
વખતે સાથે વિકલ્પ હોય છે, પણ ત્યાં આત્માને જાણવાનું કામ તો જ્ઞાન કરે છે.
જ્ઞાનનું કામ વિકલ્પથી જુદું છે. તે જ્ઞાનના જોરે વિકલ્પથી ભિન્ન ચિદાનંદ આત્મા
અનુભવમાં આવે છે. આ રીતે જ્ઞાનવડે આત્માને જાણીને તેની શ્રદ્ધા કરો. તેના
વડે તમે શીઘ્ર મોક્ષને પામશો.
જેને મોક્ષ ઈષ્ટ હોય તેણે આત્માને ઈષ્ટ કરવો જોઈએ. આત્માને જે ઈષ્ટ
કરે તે સર્વ પ્રયત્નથી આત્માને જાણે, તેની શ્રદ્ધા કરે, તેની અનુભૂતિ કરે. માટે
હે મોક્ષાર્થી! આત્માને ઈષ્ટ કરીને તેમાં જ ઉદ્યમ જોડજે, તારા શ્રદ્ધા–જ્ઞાનને
બીજે ક્યાંય રોકીશ મા. અરે, પ્રયોજનભૂત આત્માના જ્ઞાન–શ્રદ્ધાન વગર બીજા
બાહ્ય આડંબરનું કે પુણ્યનું તારે શું કામ છે? જેનાથી મોક્ષની સિદ્ધિ ન થાય
એવા તે બાહ્ય ભાવોનો પ્રેમ તું છોડ, ને ત્રિવિધે આત્માને જ ઈષ્ટ કરીને
ઉદ્યમવડે તેને જ જાણ અને તેની શ્રદ્ધા કર. મોક્ષનું કારણ તો શુદ્ધભાવ છે, ને તે
શુદ્ધભાવ તો આત્માને જાણવાથી જ થાય છે; માટે હે ભવ્ય મોક્ષને અર્થે તું
પ્રયત્નથી આત્માને જાણ.