મોક્ષરૂપ ઉત્તમ સ્થાનને પામે છે.
અવિરતી–સમ્યગ્દ્રષ્ટિ ધર્માત્માએ પણ, પોતાનું શુદ્ધચેતનરૂપ સ્વદ્રવ્ય જ
ઉપાદેયરૂપ છે–એવો નિશ્ચય કર્યો છે, ને જેટલા બહિર્મુખ રાગાદિ પરભાવો છે તે
હેય છે–એમ નિશ્ચય કર્યો છે. આવા નિશ્ચય ઉપરાંત, મુનિઓ તો ચૈતન્યની
અનુભૂતિમાં એવા લીન થયા છે કે વિષય–કષાયોથી એકદમ વિરક્તિ થઈ ગઈ
છે; બાહ્યપદાર્થોથી એકદમ ઉપેક્ષા થઈને, પરિણતિ વૈરાગ્યમાં તત્પર થઈ ગઈ છે
ને ચૈતન્યસુખમાં તલ્લીન થઈ છે.–અહા, એ દશાની શી વાત! એ તો મોક્ષપદની
એકદમ નજીક વર્તે છે. એની ઓળખાણ પણ જગતને બહુ દુર્લભ છે. એનાં
દર્શનની તો શી વાત!
આનંદ વગેરે ગુણસમૂહથી ભરેલા છે; શરીર ભલે કદાચિત મેલું હોય; તે કાંઈ
આત્માનું અંગ નથી; આત્મા તો રત્નત્રય વગેરે મહાન ગુણોથી સુશોભિત
અંગવાળો છે; આવા ગુણથી શોભતા મુનિવરો સદાય જ્ઞાનભાવનામાં રત
વર્તતા થકા ઉત્તમ પરમ પદને પામે છે, ૧૪ ગુણસ્થાનથી પાર એવા મોક્ષપદને
પામે છે, સર્વોત્કૃષ્ટ શુદ્ધ સ્વભાવદશારૂપ સિદ્ધપદ પામીને લોકશિખરે બિરાજે છે.
–આવી અલૌકિક મુનિદશા હોય છે; તે વંદનીય છે.–આ સિવાય બીજા ઉપાયથી
મોક્ષ સાધવાનું માને, કે બીજી રીતે મુનિદશા માને તેને જૈનમાર્ગની ખબર નથી.
મહિમા છે, તે વિકલ્પગમ્ય થઈ શકે નહિ, અંતર્મુખ થઈને અતીન્દ્રિય
સ્વસંવેદનવડે જ ગમ્ય થાય એવું આ ચૈતન્યતત્ત્વ છે. જગતના મહાપુરુષો પણ
તેને જ વંદે છે–સ્તવે છે–ધ્યાવે છે. તો હે ભવ્ય! તું પણ તારા અંતરમાં
બિરાજમાન તે તત્ત્વને ધ્યાવને!
મળ્યું તે ઈન્દ્ર પણ ચૈતન્યપદ પાસે નમી જાય છે. અરે, તીર્થંકરો પણ આવા
તત્ત્વને અંતરમાં ધ્યાવીને જ કેવળજ્ઞાન પામે છે.–પંચપરમેષ્ઠીપદ જેમાંથી પ્રગટે