Atmadharma magazine - Ank 368
(Year 31 - Vir Nirvana Samvat 2500, A.D. 1974).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 30 of 37

background image
: જેઠ : ૨૫૦૦ આત્મધર્મ : ૨૭ :
તારામાં પ્રગટ દેખીનું તું ન્યાલ થઈ જઈશ: ને તને એમ થશે કે–
“વાહ! શ્રીગુરુએ મારું ચૈતન્યતત્ત્વ બતાવીને પરમ ઉપકાર કર્યો.”
સમાધિમરણ માટે આત્માની આરાધના કરવાનો
વૈરાગ્યરસઝરતો ઉત્તમ ઉપદેશ
શ્રી પંચપરમેષ્ઠી–ગુરુઓએ એમ બતાવ્યું કે હે ભવ્ય! જે આ જ્ઞાનસ્વરૂપ તારો
આત્મા છે તેમાં જ પંચપરમેષ્ઠીપદ બિરાજે છે. પંચપરમેષ્ઠીનાં જે કેવળજ્ઞાનાદિ ગુણો, તે
ગુણોનું પરિણમન આત્મામાં જ થાય છે, આત્મા જ એવી દશારૂપે પરિણમે છે.–માટે
આવા આત્માને જાણીને તેનું જ શરણ તું લે. આત્માશ્રિત પરિણમન વડે મુનિદશા,
અરિહંત–કેવળજ્ઞાનદશા ને સિદ્ધદશા પ્રગટ થઈ જશે. પંચપરમેષ્ઠીપદ આત્માની દશા છે,
તેને બહારમાં ન શોધ; તે દશા થવાની તાકાત જેમાં ભરી છે એવા આત્મામાં જ શોધ.
આવો આત્મા જ પરમાર્થે શરણરૂપ છે. તારાથી બહાર બીજા પંચપરમેષ્ઠીનું શરણું
ખરેખર તને નથી, તેમનું શરણું તો વ્યવહારથી છે, તેમના આશ્રયે તો શુભરાગની
ઉત્પત્તિ થશે, કાંઈ મોક્ષની ઉત્પત્તિ નહિ થાય. મોક્ષ તો સ્વદ્રવ્યના આશ્રયે જ થાય છે.
પરદ્રવ્યાશ્રિત અશુદ્ધતા ને સ્વદ્રવ્યાશ્રિત શુદ્ધતા,–જૈનધર્મનો આ મહાન સિદ્ધાંત છે;
એટલે મોક્ષમાર્ગ સ્વદ્રવ્યના આશ્રયે જ સધાય છે; મોક્ષના હેતુરૂપ સમ્યગ્દર્શનાદિ કોઈ
પણ ગુણ પરના આશ્રયે સધાતો નથી.
જુઓ તો ખરા, આ વીતરાગશાસન! પરથી અત્યંત નિરપેક્ષ, ને સ્વદ્રવ્યમાં
સર્વથા અંતર્મુખ–એવો વીતરાગપંથ છે. માટે સ્વસન્મુખ થઈને શુદ્ધાત્માને ધ્યાવવો
અનુભવવો;–એમ કરવાથી આત્મા પોતે જ પંચપરમેષ્ઠીપદરૂપે પરિણમી જાય છે.
પરમઈષ્ટપદ એવો જે આત્મસ્વભાવ, તેમાં શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–ચારિત્રવડે એકાગ્ર થઈને જે ઠર્યો
તે પોતે પરમેષ્ઠી છે.–
અરિહંત–સિદ્ધ–આચાર્ય ને ઉપાધ્યાય–મુનિરાજ;
પંચપદ વ્યવહારથી, નિશ્ચયે આત્મામાં જ.
પંચપરમેષ્ઠીપદ એ કોઈ બાહ્ય ભેખમાં નથી રહેતું પણ આત્માની શુદ્ધપરિણતિમાં