: ૨૨ : આત્મધર્મ : અષાઢ : ૨૫૦૦
• સમ્યક્ત્વ વગરનો જીવ દાન–પૂજા–વ્રતાદિક જે કિંચિત્ પુણ્ય કરે છે તે સર્વ વિફળ
છે...વિરૂદ્ધ ફળવાળું છે.
• દ્રષ્ટિહીન જીવ કંઈક વ્રત–દાનાદિ પુણ્ય કરીને, તેના ફળમાં ઈન્દ્રિયભોગો પામીને
પાછો ભવઅરણ્યમાં ભમે છે.
• સમ્યક્ત્વના બળથી જે કર્મો સહજમાં હણાય છે તે કર્મો સમ્યક્ત્વ વગર ઘોર તપ
વડે પણ હણાતા નથી.
• સમ્યક્ત્વાદિથી વિભૂષિત ગૃહસ્થપણું પણ શ્રેષ્ઠ છે કેમકે તે વ્રત–દાનાદિથી
સંયુક્ત છે ને ભાવિનિર્માણનું કારણ છે.
• મુનિનાં વ્રત સહિત, સર્વસંગરહિત, દેવોથી પૂજ્ય એવું જિનરૂપ, તે પણ
સમ્યગ્દર્શન વગર શોભતું નથી;– એ તો પ્રાણ વગરના સુંદર શરીર જેવું છે.
• દર્શનરહિત જીવ કદી નિર્વાણ પામતો નથી. સમ્યક્ત્વથી અલંકૃત જીવ કદાચિત્
ચારિત્રાદિથી ચ્યુત થઈ ગયો હોય તોપણ ફરીને ચારિત્ર પામીને મોક્ષ પામશે.
• જેમ નેત્રહીન જીવ રૂપને જાણતો નથી તેમ સમ્યક્ત્વચક્ષુ વગરનો અંધ જીવ
દેવ–ગુરુને કે ગુણ–દોષને જાણતો નથી.
• જેમ પ્રાણવગરના શરીરને મૃતક કહેવાય છે, તેમ દ્રષ્ટિહીન જીવને ચાલતું–મૃતક કહેવાય છે.
• સમ્યક્ત્વ સહિત જીવ ભલે માત્ર નમસ્કારમંત્રને જ જાણતો હોય તોપણ
ગૌતમાદિ ભગવંતો તેને સમ્યગ્જ્ઞાની કહે છે. અને સમ્યક્ત્વ વગરનો જીવ ૧૧
અંગને જાણતો હોય તોપણ તેને અજ્ઞાની કહ્યો છે.
• અહો, આ સમ્યગ્દર્શન છે તે જ્ઞાન–ચારિત્રનું બીજ છે, મુક્તિસુખનું દાતાર છે,
ઉપમારહિત અમૂલ્ય છે; તેને હે જીવ! તું સુખને માટે ગ્રહણ કર.
• જેણે પોતાના સમ્યક્ત્વરત્નને સ્વપ્નમાં પણ મલિન કર્યું નથી તે જીવ જગતમાં
ધન્ય છે–પૂજ્ય છે–વંદ્ય છે અને ઉત્તમ બુધજનો વડે પ્રશંસનીય છે.
• દ્રષ્ટિરત્ન સહિત તે જીવ જ્યાં જાય ત્યાં અનેક મહિમાયુક્ત, અને સર્વે
ઈંદ્રિયસુખની મધ્યમાં રહેવા છતાં ધર્મસહિત રહે છે, અને કલ્યાણ–પરંપરા
સહિત, ત્રણલોકને આશ્ચર્ય કરનાર એવા ધર્મચક્રવડે શોભે છે; અનંત
મહિમાયુક્ત, દર્શનીય અને સુખની ખાણ એવી તીર્થંકરવિભૂતિને પણ તે ઉત્તમ
ધર્માત્મા પામે છે.