સુખસ્વભાવ કહો કે આત્મા કહો. આવા સ્વભાવરૂપ આત્મા જેની પ્રતીતમાં આવ્યો તે
જીવ પોતાનું સુખ પોતામાં જ દેખે છે. સુખ તે જ ઈષ્ટ છે; એટલે પોતાનું ઈષ્ટ પોતામાં
દેખ્યું; તેને સુખ માટે બહારમાં ભટકવાનું મટયું. –સુખરૂપ પોતાના આનંદધામ–
ચૈતન્યધામમાં આવીને તે વસ્યો.
પ્રવાહ આવે છે, ને પૂર્ણતા થતાં લોકાલોકને જાણનાર કેવળજ્ઞાન પ્રગટે છે. અહો,
કેવળજ્ઞાન મહાન સ્વતંત્ર છે, સર્વોત્કૃષ્ટ મંગળ છે, ને તેમાં કાંઈપણ અનિષ્ટ (મોહાદિ)
રહ્યું નથી, પૂર્ણસુખરૂપ ઈષ્ટની તેમાં પ્રાપ્તિ છે, અહો, અરિહંતપદમાં સર્વઈષ્ટની પ્રાપ્તિ છે,
દુઃખનો નાશ છે.
અભેદપણે છે. આ જ્ઞાન, આ સુખ, એવા ભેદો સુખની અનુભૂતિમાં રહેતા નથી.
અનંતગુણનો સ્વાદ અભેદ એકરસપણે સુખના વેદનમાં ભર્યો છે. આવા આત્માને જે
જાણશે–અનુભવશે ને તેમાં ઠરશે તે પોતે જ ઉત્તમસુખરૂપ થઈ જશે–એમ આચાર્યદેવે
સમયસારની છેલ્લી ગાથામાં કહ્યું છે. તેને સર્વઈષ્ટની પ્રાપ્તિ થઈ છે; તેથી જગતના
જીવોને માટે પણ તે પરમ–ઈષ્ટ (પરમેષ્ઠી) છે.
અઢીહજારવર્ષનો મહોત્સવ, –તેમાં ખરું તો આ કરવાનું છે; આવા આત્માની સમજણ તે
મહાવીરપ્રભુનો ઉપદેશ છે. એવા સ્વભાવની સમજણ જેણે કરી તેણે જ મહાવીરપ્રભુની
આજ્ઞા માની, ને તેણે જ ભગવાનના મોક્ષનો સાચો મહોત્સવ પોતાના આત્મામાં
ઉજવ્યો. એના વગર બહારની એકલી ધામધૂમથી આત્માને ધર્મની કમાણી થતી નથી.
–શુભરાગ થાય પણ તેનાથી મોક્ષરૂપ ઈષ્ટની પ્રાપ્તિ થતી નથી.