પરમાત્મા પાસે પહોંચી ગયો. હવે દુનિયામાં બીજે ક્્યાંય તેને સુખ ભાસતું નથી; આત્મા
સિવાય જગતમાં બીજે ક્્યાંય તેનું ચિત્ત ચોટતું નથી, ને બીજું કાંઈ તેને ઈષ્ટ લાગતું
જીવ તે કષાયની (શુભ કે અશુભરાગરૂપ) ગરમીમાં કેમ રહી શકે? જેમ શીતળજળમાં
રહેલું માછલું તડકામાં કે અગ્નિમાં રહી શકતું નથી, તેમ ચૈતન્યના શાંત–શીતળ અમૃતનો
સ્વાદ ચાખનારા ધર્માત્માને શુભરાગમાં કે અશુભરાગમાં ક્્યાંય ચેન પડતું નથી, તેમાં
ક્્યાંય શાંતિ લાગતી નથી. શાંતિનું ધામ તો પોતામાં છે.
શત્રુંજય ઉપર ધ્યાનમાં અપૂર્વ સુખને વેદતા હતા. ત્યાં દુર્યોધનના ભાણેજે ભયંકર
અગ્નિનો ઉપસર્ગ કર્યો. પાંડવોનું શરીર બળવા લાગ્યું, પણ યુધિષ્ઠિર–ભીમ–અર્જુન તો
દેહનું કે પોતાના ભાઈઓનું પણ લક્ષ છોડીને, ચૈતન્યની શાંતિના વેદનમાં એવા
મશગુલ થયા કે તે જ વખતે કેવળજ્ઞાન પામીને દેહાતીત સિદ્ધપદને પામ્યા. બીજા બે
મુનિઓને, પોતાના શરીરનો તો વિકલ્પ ન આવ્યો, પણ વાત્સલ્યને લીધે આટલો
વિચાર આવ્યો કે યુધિષ્ઠિર વગેરેનું શું થતું હશે! ચૈતન્યની શાંતિના વેદનમાંથી જરાક
બહાર આવીને આટલો શુભવિચાર ઊઠ્યો તેનાથી સ્વભાવનો પ્રતિઘાત થયો, ને
કેવળજ્ઞાન અટકી ગયું; રાગને લીધે તેમને સર્વાર્થસિદ્ધિનો અવતાર થયો.
ચૈતન્યનાથ! આવો ઈષ્ટ તારો સ્વભાવ–તેના પ્રેમથી એકવાર ડોલએ જા!–આનંદિત
થા! તારો આવો સ્વભાવ, તેનાથી સુંદર બીજું કાંઈ જગતમાં નથી.
સ્વીકાર કરે છે તે અલ્પકાળમાં જ મોક્ષને સાધે છે, ને ફરીને માતાના ઉદરમાં આવતો
નથી. –અશરીરી થઈને સદાકાળ સિદ્ધાલયમાં વસે છે. –એણે જ સ્વઘરમાં વાસ્તુ કર્યું.