છો, તે તારું સાચું રૂપ છે; સાચું રૂપ કહો કે શુદ્ધસ્વરૂપ કહો; અને જેના વેદનમાં શાંતિનો
સ્વાદ ન આવે ને આકુળતા–અશાંતિ થાય તે તારું સાચું રૂપ નથી, એને તું તારી
જ્ઞાનચેતનાથી ભિન્ન જાણ. હું રાજા, હું દેવ, –એવા વેદનમાં કાંઈ સુખ નથી, પણ
ચેતનભાવરૂપે આત્માનું વેદન તે શાંતરસના અમૃતથી ભરેલું છે. એવા સ્વરૂપની
અનુભૂતિરૂપ જ્ઞાનચેતનાને જ્ઞાનીજનો આનંદથી નચાવે છે. અરે, મારી આનંદમય
જ્ઞાનચેતનામાં રાગના કોઈ ભાવનુંય કર્તાપણું–ભોક્તાપણું કે સ્વામીપણું નથી, ત્યાં જડ–
જ્ઞાનચેતનામય સ્વદ્રવ્યને છોડીને અન્ય કોઈ પરદ્રવ્યમાં મારી પ્રવૃત્તિ નથી. આ રીતે
જ્ઞાનચેતનાવંત ધર્માત્મા સ્વદ્રવ્યને જ પોતારૂપે સંચેતતો, થકો, અન્ય સમસ્ત ભાવોથી
જુદો જ વર્તે છે. તે ચૈતન્યના પ્રશાંત રસના પાનવડે પોતાના શુદ્ધઆત્મતત્ત્વનું જતન
કરે છે; અરે, આનંદમાં વસનારો હું, તેને પરભાવમાં હું કેમ જવા દઉં? અહો જીવો!
ચેતનાવડે ચૈતન્યના શાંત–પ્રશમરસને સદાકાળ પીધા કરો. –એ જ ભગવાનનું સાચું
ભજન છે. બહારમાં ભગવાન તરફનો જેટલો રાગ છે તેટલી તો કર્મચેતના છે, તે
કર્મચેતનામાં શાંતિ હોતી નથી; તે જ વખતે જ્ઞાની તો ભેદજ્ઞાનના બળથી પોતાની
જ્ઞાનચેતનાને રાગથી જુદી જ સંચેતે છે, તે જ્ઞાનચેતના શાંતરસથી ભરેલી છે.
સરસ શાંતરસથી ભરેલો છે! આવા અદ્ભુત આત્માને સમજવા માટે બીજા ભાવોથી
નિવૃત્ત થા. બહારના બીજા પરભાવોથી નવરો પણ ન થાય–તે આત્માને ક્્યારે સમજે?
આત્માની સમજણ અને અનુભવ માટે તો અંદર બીજે બધેથી રસ છૂટીને આત્માનો
કેટલો રસ હોય? કેટલી પાત્રતા હોય? અરે, એ તો જગતથી છૂટો પડી ગયો, ને
પોતાના સ્વદ્રવ્યમાં આવ્યો. એ તો સમસ્ત કર્મ અને કર્મફળથી રહિત એવી કોઈ
અદ્ભુત આનંદમય દશાને પામે છે, ને પોતે પોતામાં જ શાંતિના ભોગવટાથી પરમ તૃપ્ત
આવા આનંદસહિત ધર્માત્મા પોતાની જ્ઞાનચેતનાને નચાવતા થકા પ્રશમરસને પીએ છે;
પોતે પોતાના આનંદરૂપ