: પોષ : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૨૩ :
સર્વજ્ઞ ભગવાનનો ઉપદેશ આત્માના હિતનું કારણ છે. સંગથી પાર થઈને
આત્માના સ્વભાવ સન્મુખ થા, તે જ હિતનો ઉપાય છે, –એમ ભગવાનનો ઉપદેશ છે.
અરિહંત ભગવાન જ સર્વજ્ઞ–હિતોપદેશી છે, તે જ ઈષ્ટદેવ છે.
પહેલા શ્લોકમાં સિદ્ધ ભગવાનને તથા બીજા શ્લોકમાં અરિહંત ભગવાનને
નમસ્કાર કરીને ત્રીજા શ્લોકમાં શ્રી પૂજ્યપાદસ્વામી કહે છે કે, જે કેવળ–સુખનો
અભિલાષી છે એવા મોક્ષાર્થી જીવને માટે હું કર્મમલથી વિભક્ત એવા સુંદર આત્માનું
સ્વરૂપ કહીશ.
અહો! જે જીવો આત્માના અતીન્દ્રિયસુખને ઝંખી રહ્યા છે તેમને માટે હું કર્મથી
ભિન્ન શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ બતાવીશ, કે જે આત્માને જાણતાં જરૂર અતીન્દ્રિય આનંદ
થાય. આત્મા પોતે અતીન્દ્રિય આનંદનો સાગર છે; જગતના અનંતકાળના ભવ–
ભ્રમણના દુઃખથી થાકીને જેને કેવળ આત્માના સુખની સ્પૃહા જાગી છે–એવા ભવ્ય
આત્માને માટે અહીં ભિન્ન આત્માનું સ્વરૂપ બતાવીશ.
મારો મારા આત્માનો અતીન્દ્રિય આનંદ પ્રાપ્ત કરવો છે, અને તે મને જરૂર પ્રાપ્ત
થશે–એમ આત્માના સુખને જે લેવા માંગે છે તેને આ વાત સમજાવે છે. એક આત્માના
અતીન્દ્રિય સુખ સિવાય જગતમાં બીજું કાંઈ તેને વહાલું નથી, કેવળ આનંદની જ તેને
ભાવના છે, એવો ભવ્ય જીવ દેહાદિથી ભિન્ન આત્માનું સ્વરૂપ જાણીને આત્માની અપૂર્વ
શાંતિને જરૂર પામે છે.
બાર અંગરૂપ જિનવાણીનો સાર એ છે કે કર્મથી ભિન્ન, સંયોગથી ભિન્ન,
જ્ઞાનઆનંદસ્વરૂપ આત્મા છે–તેનું લક્ષ કરવું ને તેમાં ઠરવું. જેણે આવા આત્માનું લક્ષ
કર્યું તેનો જન્મ સફળ છે.
અશુદ્ધતાને તો જગત અનુભવી જ રહ્યું છે, પણ શુદ્ધ આત્માને કદી જાણ્યો નથી,