: महा : २५०१ आत्मधर्म : २१ :
जिनशासनना अनेकान्तअनुसार
आत्माना अस्तित्वना निर्णयमां आवती गंभीरता
[सोनगढ–पोष सुद सातमना रोज सुरेन्द्रनगरना भाईश्री त्रंबकलाल हिंमतलाल शाहना
मकान “संत–समीर” ना वास्तु प्रसंगे प्रवचनमांथी (प्रव. गा. ११५)]
जे पोताना आनंदने साधवा मांगे छे ते पहेलांं सुखस्वरूप
एवा पोताना आत्माना अस्तित्वने जाणे छे; आत्मानुं अस्तित्व क्या
स्वरूपे छे? ने बीजा क्या पदार्थो छे के जेमना स्वरूपे आ आत्मानुं
अस्तित्व नथी ? एम अस्ति–नास्ति वगेरे स्वभावोथी आत्माना
स्वरूपनो निश्चय करीने, स्वघरमां वास करतां अपूर्व शांति थाय छे.
आत्मा ‘छे’ ते पोताना ज्ञान–आनंदस्वरूपे ‘सत् छे’; पण शरीरादि अचेतन–
स्वरूपे ‘नथी’ ,. आम अस्ति–नास्तिरूप अनेकान्तस्वभावथी आत्माना स्वरूपनो
निश्चय थाय छे.
सूक्ष्मताथी अंदरमां जोईए तो, चैतन्यभावनी अस्तिमां रागनी नास्ति छे.
चैतन्यभाव चैतन्यस्वरूपे छे, ने चैतन्यभाव रागरूपे नथी; चैतन्यना भावमां
रागभावना कोईपण अंशने जे भेळवे तेने चैतन्यस्वरूपनो साचो स्वाद आवतो नथी,
चैतन्यनुं साचुं स्वरूप तेने जाणवामां आवतुं नथी.
* जेम चेतन ते जडरूप नथी एटले चेतनपणे जेनुं अस्तित्व छे ते ज जडपणे
नास्तिरूप छे, एम अस्ति–नास्तिरूप अनेकान्त स्वयमेव प्रकाशे छे.
* तेम चेतनभाव ते रागरूप नथी, एटले चेतननी अनुभूति ते रागनी अनुभूति
नथी; चेतनभावरूपे पोतानुं अस्तित्व जेने भासे छे ते रागपणे पोताना
चैतन्यभावने नास्तिरूप वेदे छे,–आ रीते अस्ति–नास्तिस्वरूपे चैतन्यअनुभूति
स्वयमेव प्रकाशे छे.