: ૨૨ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૫૦૧
* મહાવીરનો માર્ગ એટલે વીતરાગભાવની આરાધના *
૧૦૮. અરે, ઘાસના ઝૂંપડા જેવી આ મૂર્ત કાયા છે; હે યોગી! તેમાં જે પ્રાણવંતચેતન
નિવાસ કરે છે તેને તું ભાવ.
૧૦૯. મૂળને છોડીને જે ડાળ પર ચડવા માંગે છે તેને યોગઅભ્યાસ કેવો? જેમ પીંજ્યા
વગરના કપાસમાંથી વસ્ત્ર વણાતું નથી, તેમ મૂળગુણ વગર ઉત્તરગુણ હોતાં નથી.
૧૧૦. જેના સર્વે વિકલ્પો તૂટી ગયા છે અને જે ચેતનભાવને પામ્યો છે તે આત્મા
નિર્મલ ધ્યાનમાં સ્થિત થઈને પરમાત્મા સાથે કેલિ કરે છે.
૧૧૧. હે ભવ્ય! પરમ દેવને લક્ષમાં લઈને, શીઘ્ર આજે જ તું મસ્ત હાથીને જીતી લે–કે
જેના પર ચડીને પરમ મુનિઓ સર્વ ગમનાગમનરહિત એવા મોક્ષમાં પહોચી
જાય છે.
૧૧૨. હે મસ્ત હાથી! હે કરભા! આ વિષમ ભવસંસારની ગતિને જ્યાંસુધી તું ઉખેડી
ન નાંખ ત્યાં સુધી નિજગુણના બાગમાં તું મુક્તપણે તપ–વેલડીને ચર. તારા
બંધન છોડી દેવામાં આવ્યા છે.
૧૧૩. જેને તપરૂપી દામન–લગામ છે, વ્રતરૂપી ચોકડું છે, અને શમ–દમરૂપી પલાણ છે,
–એવા ઊંટ પર બેસીને સંયમધરો નિર્વાણમાં ગયા.
૧૧૪. એક તો પોતે માર્ગને જાણતા નથી, ને વળી બીજા કોઈને પૂછતા પણ નથી,
–એવા મનુષ્યો વન–જંગલ ને પહાડોમાં ભટકી રહ્યા છે–એને તું દેખ!
૧૧૫. જે તરુવર રસ્તાને છોડીને દૂર ફળ્યું–ફૂલ્યું છે તે નકામું છે, નથી તો કોઈ પથિકો
ત્યાં વિશ્રામ લેતા, કે નથી તેના ફળને કોઈ હાથ લગાડતું. (તેમ માર્ગભ્રષ્ટ
જીવોનો વૈભવ નકામો છે.)
૧૧૬. છ દર્શનના ધંધામાં પડેલા અજ્ઞાનીઓના મનની ભ્રાંતિ ન મટી; અરેરે! એક
દેવના છ ભેદ કર્યા તેથી તેઓ મોક્ષને ન પામ્યા.
૧૧૭ એક પોતાના આત્મા સિવાય અન્ય કોઈ વેરી નથી. માટે હે યોગી! જે ભાવથી
તે કર્મોનું નિર્માણ કર્યું તે પરભાવને તું મટાડ.
૧૧૮. જો કે હું રોકું છું તોપણ મન પરમાં જાય છે ને આત્મામાં ઠરતું નથી; મન
વિષયોમાં ભમવાના કારણે જીવ નરકનાં દુઃખોને સહે છે.
૧૧૯. હે જીવ! તું એમ ન જાણતો કે વિષયો મારાં છે ને મારાં રહેશે; અરે, એ તો
કિંપાકફળની જેમ તને દુઃખ જ દેશે.
૧૨૦. હે જીવ! તું વિષયોનું સેવન કરે છે–પણ એ તો દુઃખને જ દેનારાં છે;–જેમ